10 pytań do wywiadu, na które każdy artysta powinien mieć gotową odpowiedź

Pytania do wywiadu
Pytania do wywiadu – przygotuj na nie odpowiedź zawczasu | Fot. George Milton

Każdy artysta, prędzej czy później, będzie musiał odpowiedzieć na kilka pytań. Czy będzie to rozmowa z potencjalnym nabywcą, dziennikarzem, czy przedstawicielem galerii – artysta powinien być przygotowany na udzielanie odpowiedzi. Ludzie będą chcieli dowiedzieć się czegoś więcej na temat jego twórczości.

Jeśli zajmujesz się działalnością artystyczną, wiedz, że ty również będziesz musiał rozmawiać z ludźmi na temat swoich prac. Chyba że zamkniesz się w domu i nie wyściubisz nosa za próg aż do późnej starości. Ale przecież nie o to chodzi w sztuce, żeby się ukrywać, prawda? Jest dokładnie odwrotnie.

Może się zdarzyć, że ktoś zaskoczy cię pytaniem, o którym wcześniej nawet byś nie pomyślał. Jeśli nie chcesz się zbłaźnić, lepiej przygotuj się zawczasu. Dzięki temu z pewnością osiągniesz  pożądane rezultaty w swojej pracy i z większą łatwością rozwiniesz karierę artystyczną.

Pytania do wywiadu

Jakie pytania padają najczęściej podczas rozmów i wywiadów z artystami? Przedstawiam dziesięć najważniejszych. Takich, na które po prostu musisz mieć przygotowane odpowiedzi. Od tego zależy sposób, w jaki inni będą cię odbierać.

1. Jakie cele stawiasz sobie w pracy artystycznej?

Chociaż wielu artystów uznałoby to pytanie za dość uciążliwe, jest ono niezwykle ważne w całym procesie poznawania twórcy. Istnieje duże prawdopodobieństwo, że takie pytanie zostanie zadane (w takiej czy innej formie).

Twórczość artystyczna zwykle ma jakiś cel – coś przedstawić, zwrócić uwagę na ważne kwestie społeczne, wyjaśnić problemy natury filozoficznej bądź moralnej. W ten sposób praca artysty zyskuje na znaczeniu. Staje się potrzebna nie tylko po to, by odbiorcy mogli nacieszyć oczy. Przynosi coś więcej.

Przykład: Być może jesteś artystą pracującym z materiałami podlegającymi recyklingowi, ponieważ inspiruje cię ich faktura i elastyczność. Pracując z tymi materiałami, zastanawiałeś się nad śmieciami oraz ich szkodliwością. W związku z tym twoja praca pozwala ci komentować i popularyzować kwestie związane z ochroną środowiska.

2. Kto wpłynął na ciebie najbardziej?

Jak każdy artysta, masz pewnie grono ulubionych twórców, nauczycieli czy innych inspirujących cię osób. Być może ktoś zmotywował cię do podjęcia pracy artystycznej. A może jakieś konkretne dzieło wpłynęło na kształtowanie się twojego stylu bądź dobór tematyki.

Niezależnie od uprawianej przez ciebie dziedziny sztuki możesz być prawie pewnym, że to pytanie pojawi się w wywiadzie. Warto dobrze przygotować odpowiedź, ponieważ w ten sposób ułatwisz odbiorcom i nabywcom kategoryzowanie twoich prac. To ważne, by mogli dokonać konkretnego odniesienia w stosunku do innych artystów i całego rynku sztuki.

Przykład: Znam pewnego malarza, który jest wielkim miłośnikiem obrazów Beksińskiego. Prawie zawsze, kiedy się spotykamy, pada to nazwisko. Bez wątpienia ten ceniony surrealista bardzo wpłynął na mojego znajomego. Właśnie o takiej inspiracji warto wspomnieć podczas wywiadu.

3. Jak rozwijała się twoja kariera?

To kolejne ważne pytanie pojawiające się w wywiadzie z artystą. Myślę, że bez poruszenia tej kwestii się nie obejdzie. Dlaczego? Ponieważ właśnie to pytanie pozwala zorientować się, czy można kogoś traktować poważnie jako artystę. Wbrew powszechnemu przekonaniu, zwyczajne stworzenie dzieła nie jest jedynym wyznacznikiem sukcesu.

W świecie sztuki trzeba podjąć o wiele większy wysiłek, by zapewnić stały rozwój swojej kariery. Potencjalni nabywcy oraz przedstawiciele galerii będą chcieli mieć pewność, że przemyślałeś poszczególne etapy swojej kariery. W takim wypadku stajesz się osobą, w którą warto inwestować.

Podawaj informacje o swoim doświadczeniu zawodowym, wystawach, konkursach i innych wydarzeniach, w których brałeś udział. Unikaj udzielania odpowiedzi sprawiającej wrażenie, że ​​twoje sukcesy są wynikiem przypadku. Ukaż strategiczne myślenie i poważne traktowanie swojej kariery artystycznej.

4. Z którego dzieła jesteś najbardziej dumny (i dlaczego)?

To dość podchwytliwe pytanie. Dlaczego? Ponieważ faworyzowanie jednej pracy może negatywnie odbić się na sprzedaży pozostałych. Z drugiej jednak strony, trudno zaufać artyście, który nie ma swoich ulubionych prac. To tak, jakby udawał, że wszystkie są równie dobre. A przecież wiadomo, że nie są. Każda praca jest indywidualna i niepowtarzalna, a przy tym nie wszystkie są tak samo udane.

Pamiętaj też, że każdy człowiek może mieć odmienne gusta i poglądy. W dodatku artysta wie o swoich pracach więcej niż odbiorcy. Zna ich historię oraz pamięta (zazwyczaj), co mu nie wyszło tak, jak to sobie zaplanował. Oczywiście są to kwestie istotne tylko dla autora, ale z ich powodu może zrazić kogoś do kupna konkretnego dzieła.

5. Co cię inspiruje?

To pytanie może dotyczyć całej twórczości danego artysty lub pojedynczego dzieła. Tworzenie jest procesem, który zawsze ma jakieś źródło. Coś (lub ktoś) inspiruje do rozpoczęcia pracy. Nie ma innej możliwości. Nic więc dziwnego, że pytanie na ten temat pada podczas wywiadów. Pozwala nie tylko poznać część historii artysty, ale też pomaga w rozszyfrowaniu jego przekazu.

Myślę, że prawdziwy artysta zastanawia się nad powodami podejmowania pracy twórczej. Chce coś przekazać. Powinien więc umieć o tym mówić; wyjaśnić swoje motywy. Jeśli bowiem nie potrafi tego zrobić… czy naprawdę ktoś będzie chciał kupić jego dzieła? Być może znajdzie się kilku zainteresowanych. Nie sądzę jednak, by taki artysta mógł liczyć na zrobienie oszałamiającej kariery.

Przykład: Tekst pt. Spotkanie w autobusie, dzięki któremu zrozumiałem coś ważnego narodził się dzięki spotkanemu przeze mnie człowiekowi (tak, w autobusie). Na podstawie przeprowadzonej z nim rozmowy napisałem opowiadanie. Zresztą wiele pisanych przeze mnie opowiadań powstaje w oparciu o autentyczne wydarzenia. Bardzo lubię takie teksty, ponieważ zwykle mogą nauczyć czytelnika czegoś ważnego, nie będąc przy tym czystą fikcją literacką.

6. Dlaczego robisz to, co robisz?

Jest to bardzo ważne pytanie i często zadawane artyście podczas wywiadów. Właśnie dzięki temu pytaniu można zrozumieć, dlaczego artysta pasjonuje się swoją pracą i dlaczego ją lubi. Wszak poświęca jej sporą część swojego życia. Gdyby nie miał jakiegoś konkretnego powodu, byłby zaledwie hobbystą.

Artysta musi wiedzieć, dlaczego jest zainteresowany akurat tym tematem, którym się zajmuje. Dlaczego uprawia tę dziedzinę sztuki. Dlaczego wybiera określone motywy. Co napędza go podczas pracy. Opowiadanie o tym wszystkim to doskonały sposób na zbudowanie emocjonalnej więzi z publicznością.

Przykład: Mogę tutaj wykorzystać swoją osobę. Dlaczego zajmuję się pisaniem? Ponieważ (mówiąc w wielkim skrócie) odkąd pamiętam, zawsze chciałem pomagać ludziom w rozumieniu mechanizmów rządzących naszym światem. Uwielbiam tworzyć treści przekazujące wiedzę, którą może zastosować w swoim życiu każdy człowiek. Niezależnie od pochodzenia, poziomu wykształcenia czy osobistych przekonań (politycznych lub religijnych). Dokonuję analizy rzeczywistości i opisuję ją w najprostszy możliwy sposób.

7. W jaki sposób pracujesz?

Aby lepiej zrozumieć pracę artysty, najlepiej zadać mu to pytanie. Każdy ma swój unikalny styl pracy, nawyki, techniki i upodobania. Każdy pobudza kreatywność na swój własny sposób. Stosuje zestaw wytycznych i procedur, mających na celu wykonanie zaplanowanej pracy.

Sposób pracy jest mocno związany z zadaniami, przed jakimi staje artysta, oraz z jego codziennym życiem. To, co robi – jak to robi – wzbudza zainteresowanie wszystkich miłośników jego twórczości. Im więcej będą wiedzieli na ten temat, tym mocniej zwiążą się z artystą.

Przykład: Ostatnio zacząłem czytać zbiór opowiadań Georga R. R. Martina. Jakież było moje zaskoczenie (pozytywne), gdy okazało się, że początek książki poświęcono samej twórczości autora. Martin osobiście przedstawia historię zebranych w zbiorze tekstów. Jako czytelnik zaczynam już na wstępie patrzeć inaczej na następujące po sobie opowiadania. Nabywam do nich emocjonalny stosunek, zanim jeszcze mam przyjemność poznać ich treść.

8. Jaka jest twoja historia?

Ok. To pytanie, od którego być może powinienem był zacząć całą tę listę. To przecież podstawy: historia życia, pochodzenie, wykształcenie, życiowe doświadczenia. Od nich wszystko się zaczyna. Artysta zaczyna kształtować się, na długo przed rozpoczęciem kariery. Zanim stworzy pierwsze dzieło – udane lub nie – buduje swoją osobowość, która musi dorosnąć do bycia twórcą.

Myślę, że trzeba podejść do tego pytania w szczególny sposób. Nie wystarczy powiedzieć: jestem z [tego czy owego miasta] lub urodziłem się w [takiej czy owakiej rodzinie]. Zamiast tego warto użyć tego pytania jako okazji do podkreślenia tych aspektów swojego pochodzenia kulturowego, które czynią artystę wyjątkowym – wyróżniają go na tle innych.

Artysta może w tym momencie zanudzić odbiorcę albo… zyskać kilka dodatkowych punktów – zainteresować swoją twórczością jeszcze bardziej. Połączenie życiowej historii ze swoimi dziełami daje unikalną perspektywę oraz ujawnia ewolucję, jaką przeszedł artysta.

9. Co twoja sztuka oznacza dla ciebie?

To pytanie powinno być traktowane z daleko idącą ostrożnością. Nie chodzi bowiem o nakierowanie odbiorców na to, co powinni odczuwać lub myśleć. Każdy człowiek inaczej postrzega sztukę. Nie wolno tutaj niczego narzucać. W przeciwnym razie obcowanie z twórczością artystyczną nie miałoby większego sensu.

Natomiast przemyślenia samego artysty często są bardzo interesujące. Jeśli skupi się on wyłącznie na własnym rozumowaniu, może przyciągnąć kolejnych odbiorców. Zwiększy swój zasięg poprzez dzielenie się opiniami. A trzeba wiedzieć, że ludzie bardzo lubią poznawać czyjeś opinie – szczególnie cenionego przez siebie artysty.

10. W jaki sposób twoja praca komentuje aktualne problemy społeczne lub polityczne?

Dzieła sztuki nie istnieją w próżni. Są – w większym lub mniejszym stopniu – powiązane z otaczającym je światem. Artysta również nie jest oderwany od rzeczywistości (zazwyczaj). Jest połączony z innymi ludźmi, społeczeństwem, gospodarką, przepisami prawa. Wszystko to na niego oddziałuje.

Nic więc dziwnego, że w wywiadach pojawia się pytanie o komentarz na temat bieżących wydarzeń. Warto pamiętać, że niektóre z najbardziej szanowanych dzieł sztuki odgrywają znaczącą rolę w transformacji społeczeństw. Jeśli nie zastanawiasz się, w jaki sposób twoja praca odnosi się do obecnego krajobrazu społeczno-politycznego, tracisz ważną okazję do przyłączenia się do szerszej dyskusji.

Wywiad z artystą

Przygotowanie się do wywiadu (czy jakiejkolwiek rozmowy na temat twoich dzieł) jest bardzo ważne. Komuś może się wydawać, że wystarczy iść na żywioł. Poimprowizować trochę. Jakoś to będzie. Jasne, że jakoś to będzie. Jakoś. Chyba że jesteś wyjątkowo elokwentną osobą. Wtedy może pójdzie lepiej.

Nie ma się jednak co oszukiwać. Już w szkole tak było, że osoby przygotowane do sprawdzianu miały wyższe oceny. Dlaczego nie wykorzystać tej samej zasady w dorosłym życiu?

Wcześniejsze przygotowanie się do odpowiadania na pytania:

  • pomaga uniknąć kłopotliwych błędów, które mogą powrócić w przyszłości, by prześladować cię na późniejszym etapie twojej kariery;
  • jest niezwykle pożytecznym ćwiczeniem – pozwala usystematyzować własną wiedzę i poglądy;
  • pomaga w opracowaniu skutecznej strategii działania – tak marketingowej, jak i czysto artystycznej;
  • ułatwia przygotowanie wystawy swoich prac (to szczególnie ważne w początkowych etapach kariery artystycznej);
  • sprawi, że będziesz mniej się stresować;
  • rozwija kreatywność!

Opowieść artysty może być bardzo interesująca, jeśli zostanie dobrze przygotowana. Z pewnością daje pewien kontekst prezentowanym pracom. Pozwala bardziej zagłębić się w sztuce, a przy tym przywiązać odbiorcę do dzieł, z którymi ma styczność.
Jestem pewien, że pomaga to również w sprzedaży.

I tym satysfakcjonującym – jak pierwszy zarobiony milion – akcentem kończę dzisiejszy artykuł. Mam nadzieję, że okaże się dla ciebie pomocny.