Strona Główna › Poradnik artysty › [Skuteczne] Sposoby na podniesienie poczucia własnej wartości

Jak wzmocnić poczucie własnej wartości? | Fot. Duong Nguyen

[Skuteczne] Sposoby na podniesienie poczucia własnej wartości

Nie da się ukryć, że każdy człowiek pragnie wysokiego poczucia własnej wartości. Jest to jeden z elementów szczęścia. Bez niego nie ma mowy o radości z życia, rozwijaniu pasji czy odnoszeniu sukcesów.

Zaniżonej samoocenie towarzyszą zwykle negatywne emocje, takie jak wstyd, brak pewności siebie, smutek, żal, strach etc. Pogłębiają one już i tak niskie mniemanie o sobie, co może prowadzić do autodestrukcyjnych zachowań.

Niskie poczucie własnej wartości może być niebezpieczne dla zdrowia, a nawet życia człowieka. Dlatego tak ważna jest umiejętność odpowiedniego kształtowania samooceny. Wpływanie na samopoczucie i emocje pozwala walczyć z negatywnymi skutkami złego mniemania o sobie.

Co to jest poczucie własnej wartości?

W literaturze psychologicznej funkcjonuje sporo definicji poczucia własnej wartości, które jest traktowane jako jeden z najważniejszych wyznaczników osobowości. Pokrótce możemy je zdefiniować jako postawę wobec własnej osoby. Składają się na nią trzy komponenty:

• Intelektualny – określany mianem samooceny, opisywania siebie, przekonania na własny temat, sposobu wartościowania zachowań i cech osobowości.
• Emocjonalny – stopień akceptacji samego siebie i uczucia, jakie ktoś do siebie żywi. W grę wchodzą przede wszystkim takie uczucia jak miłość, nienawiść, sympatia, poczucie zasłużenia (bądź nie) na swój los.
• Behawioralny – manifestuje się jako zachowania skierowane ku własnej osobie. Chodzi przede wszystkim o zaspokajanie własnych potrzeb, asertywność w relacjach z innymi ludźmi, reakcje na różne sytuacje, niepowodzenia oraz stres.

Jak podnieść poczucie własnej wartości?

Istnieje bardzo dużo sposobów na podniesienie poczucia własnej wartości, ale w tym miejscu ograniczę się do opisania dziesięciu z nich – tych, które sprawdzają się w moim przypadku.

1. Pielęgnuj wiarę w siebie

Wiara to sfera bardzo ważna w dziejach całej ludzkości. Niektórzy wierzą w Boga, inni w państwo, prawo lub społeczeństwo. Można jednak wierzyć w coś jeszcze: w siebie i swoje możliwości.

Myślę, że to najlepszy rodzaj wiary, jaki może istnieć. Moim zdaniem jest bardziej skuteczny od wiary religijnej – zamiast prosić o coś Boga lub jakieś bóstwo, po prostu to robisz, ponieważ wierzysz w siebie.

Gdy osiągniesz taki stan, nic nie będzie w stanie cię powstrzymać. Możesz zrealizować swoje marzenia – nawet te wyjątkowo ambitne. I choć czasami okoliczności uniemożliwią ci urzeczywistnienie planów, szybko zmodyfikujesz je w taki sposób, by jednak odnieść sukces.

2. Otaczaj się pozytywnymi osobami

Pozytywna energia rozprzestrzenia się niczym światło w atmosferze lub woda w oceanie. Dostaje się wszędzie, gdzie tylko może. W tym celu potrzebuje jednak odpowiedniego nośnika.

Co jest najlepszym nośnikiem pozytywnej energii? Ludzie. Tworzą oni (jako element twojego otoczenia) określone warunki do pracy i osobistego rozwoju.

Jeżeli większość twoich znajomych to osoby o negatywnym nastawieniu, właśnie takie środowisko będą dla ciebie tworzyć. Jeśli jednak zaczniesz spędzać czas z osobami o pozytywnym nastawieniu, w naturalny sposób przejmiesz przynajmniej część ich usposobienia. Zaczniesz lepiej oceniać własne szanse i pozytywniej myśleć o sobie.

3. Rozwijaj swoje umiejętności

Dobrym sposobem na podnoszenie poczucia własnej wartości jest nauka i rozwijanie swoich umiejętności. Nie chodzi jednak o zdobywanie dyplomów i odbywanie kolejnych certyfikowanych szkoleń. Chodzi o konkretne umiejętności.

Zapewne posiadasz ich przynajmniej kilka lub masz predyspozycje do ich zdobycia. Być może nie zdajesz sobie z nich sprawy albo są słabo rozwinięte, ale na pewno je masz. Nie istnieją ludzie całkowicie pozbawieni umiejętności. Wykorzystaj ten fakt.

Rozwijanie własnych zdolności to proces, w którym można wyraźnie zauważyć postępy. Nic tak nie motywuje jak świadomość, że człowiek nauczył się właśnie robić coś, co jeszcze wczoraj wychodziło mu kiepsko.

Spróbuj, a zobaczysz, jak szybko wzrośnie poziom twojej samooceny.

4. Rób to, co najbardziej lubisz

Każdy człowiek ma w swoim życiu coś, co lubi robić. Pasje, zainteresowania albo po prostu przyjemności, które sprawiają, że życie jest piękniejsze. Im więcej czasu będziesz spędzać na robieniu takich rzeczy, tym lepiej będziesz się czuć.

Jest jeszcze jedna korzyść: jeśli umiesz dobrze wykonywać ulubione zajęcia i osiągasz w nich choćby umiarkowane sukcesy, możesz niejako automatycznie podnosić swoją samoocenę.

Czy nie jest rzeczą naturalną bycie dobrym w tym, co się lubi robić? W przeciwnym razie nie sprawiałoby ci to takiej przyjemności, prawda?

Oto mamy chyba najprostszą receptę na podnoszenie poczucia własnej wartości: wykonywanie ulubionych zajęć.

5. Zmień sposób myślenia

Jednym z podstawowych kluczy do sukcesu jest zmiana nieodpowiedniego sposobu myślenia.

Oczywiście nie zrobisz tego z dnia na dzień. To długotrwały proces obejmujący wiele pomniejszych zadań, które musisz wykonać. Krok po kroku zbliżysz się jednak do stanu całkowicie innego postrzegania rzeczywistości, w tym i siebie. Jeśli tylko nie poddasz się w pół drogi, z pewnością osiągniesz cel.

Zmiana sposobu myślenia wiąże się przede wszystkim z edukacją, którą określam mianem duchowej. Chodzi tutaj nie tyle o uczenie się nowych umiejętności, co o poznawanie natury rzeczywistości i rozumienie jej. Poza zgłębianiem samej wiedzy duchowej musisz nauczyć się stosować ją w praktyce.

Przy okazji zaznaczę, że pisząc o wiedzy duchowej, nie mam na myśli nauk związanych z jakąkolwiek religią. Więcej na ten temat napisałem jednak na innej stronie internetowej. Nie chcę niepotrzebnie powielać treści, więc zachęcam, by zajrzeć do tego artykułu: Duchowość – czym jest? Definicja dla ciebie.

6. Skoncentruj się na określonych celach

Podnoszenie poczucia własnej wartości to proces rozłożony w czasie. Nie zmienisz swoich nawyków myślowych w jedno popołudnie. Nie wystarczy przeczytać kilku artykułów w sieci, żeby rozkochać się w sobie (patrz punkt 10).

Musisz rozpocząć pracę nad sobą, która najprawdopodobniej zajmie kilka tygodni, a nawet miesięcy. Może lat.

Co to oznacza? Po pierwsze, że musisz wykazać się cierpliwością. Po drugie, że trzeba będzie ułożyć jakiś plan działania, czyli stworzyć listę konkretnych celów, które możesz realizować krok po kroku.

To najlepszy sposób: wyznaczyć listę małych zadań i wykonywać je – jedno po drugim. Nie tylko twoje postępy będą wyraźnie widoczne, ale też twoja samoocena będzie rosła za każdym razem, ilekroć coś skreślisz z listy. Poza tym koncentrowanie myśli na ustalonych wcześniej celach sprawi, że łatwiej będzie ci je wizualizować.

7. Afirmuj myśli

W psychologii afirmacje to sentencje stymulujące rozwój osobisty i wpływające na poziom samoakceptacji. Zazwyczaj chodzi w tym przypadku o powtarzanie pozytywnych stwierdzeń na własny temat.

Częste wypowiadanie odpowiednich zdań ma prowadzić do identyfikowania się z ich treścią. Jest to znany powszechnie mechanizm autosugestii, mający na celu podnoszenie poczucia własnej wartości.

Dzięki afirmacjom możesz łatwiej osiągać swoje cele. Pamiętaj tylko, żeby nie mylić afirmacji z marzeniami. To dwie całkowicie różne rzeczy.

Afirmacja polega na wyobrażaniu sobie czegoś (czego pragniesz) jako posiadanego już teraz. Zamiast marzyć: "chcę być bogaty", afirmujesz: "jestem bardzo bogatym człowiekiem". To taki prosty przykład mający zobrazować różnicę.

8. Wzmacniaj swoje siły

Każdy organizm ma granice wytrzymałości. Dysponujesz pewnym zasobem energii i gdy się wyczerpie, nie zrobisz już nic. Pod koniec dnia czujesz zmęczenie i marzysz o wskoczeniu w pościel (najwspanialszy moment dnia!).

Nie będziesz wydajnie pracować, jeśli brakuje ci odpowiedniego wypoczynku. Sukcesy będą przychodziły z trudem, jeżeli nie zadbasz o odpowiednią regenerację sił. W dłuższej perspektywie może okazać się, że nic ci się nie udaje. Nie dlatego, że brakuje ci umiejętności. Po prostu nie wystarcza sił do pracy.

Kiedy ja mam wykonać jakąś ciężką pracę, zaczynam od... odpoczynku.

To może się wydawać dziwne, ale tak właśnie robię. Każdą swoją pracę zwykle zaczynam od jakiejś czynności relaksującej. Na przykład czytam artykuł na ulubionej stronie WWW albo idę na spacer z psem.

W ten sposób zbieram siły na wykonanie zadania. W ciągu całego dnia dbam o to, by odpoczywać w regularnych odstępach czasu. Robię sobie krótkie przerwy, dzięki czemu praca idzie mi o wiele lepiej.

Wszyscy się dziwią, jak ja to robię, a to przecież takie proste.

9. Nie porównuj się z innymi

Jestem pewien, że w swoim życiu znajdziesz kogoś (i to niejedną osobę), kto będzie lepszy od ciebie. Bardziej utalentowany, odważniejszy, inteligentniejszy, wytrwalszy w dążeniu do celu... Patrząc na tę osobę, możesz zacząć wątpić we własne siły.

To nieuniknione. Kiedy przyjaciel osiągnie lepszy wynik na egzaminie, poczujesz się kimś gorszym. Kiedy twoja koleżanka zacznie robić karierę w branży, o której też od dawna marzysz, zwątpisz w swoje kompetencje. I tak dalej...

Jeśli kiedykolwiek odczuwasz negatywne emocje związane z sukcesami innych, po prostu przestań się z nimi porównywać.

Co z tego, że niektórzy są lepsi od ciebie? Zapewne znajdą się też gorsi (ale to też nie powinno mieć znaczenia). Tak naprawdę liczy się tylko to, co ty o sobie myślisz.

10. Kochaj siebie

Na zakończenie podam najważniejszą rzecz, jakiej musisz się nauczyć: kochaj siebie. Powinna to być miłość absolutna, bezwarunkowa i naprawdę mocna.

Wiem, to wydaje się trudne. Dla niektórych wręcz niewyobrażalne.

Zastanów się jednak przez chwilę. W jaki sposób masz zdobyć wysokie poczucie własnej wartości, jeśli nie będziesz darzyć siebie miłością? Nie da się tego osiągnąć.

Pamiętaj, że jesteś niepowtarzalną jednostką ludzką. Nie ma drugiej takiej w całym wszechświecie.

Zastanawiasz się czasami, dlaczego diamenty są takie cenne? Ponieważ są rzadkie. Co więcej, im bardziej unikatowy diament, tym droższy. Spójrz chociażby na 110-karatowy Sun Drop Diamond (Kropla Słońca). Może i nie jest największym diamentem świata, ale już na pierwszy rzut oka widać, jak bardzo jest wyjątkowy.

Ty też jesteś takim klejnotem. I choć ludzi na świecie jest już prawie 8 miliardów, ty jesteś istotą jedyną w swoim rodzaju.

I jak tu nie kochać siebie?

Bibliografia

1. Shad Helmstetter, What to Say When You Talk to Yourself, Harpercollins Publishers, 1991 r.
2. Maxwell Maltz, Nowa psychocybernetyka, Studio EMKA, 2003 r.
3. Anthony Robbins, Obudź w sobie olbrzyma, Studio EMKA, 2022 r.
4. Brené Brown, Dary niedoskonałości, Media Rodzina 2022 r.
5. Nathaniel Branden, 6 filarów poczucia własnej wartości, Feeria, 2022 r.

Więcej ciekawych informacji znajdziesz na stronie głównej bloga o sztuce.