Strona Główna › Inspirujący artyści › Vincent van Gogh – 42 fakty z życia wybitnego artysty

Vincent van Gogh - co warto o nim wiedzieć? | Fot. Alina Grubnyak

Vincent van Gogh – 42 fakty z życia wybitnego artysty

Vincent van Gogh jest obecnie jednym z najbardziej znanych i cenionych artystów na świecie. Nie da się też ukryć, że jest jednym z najciekawszych artystów w historii. Ale nie zawsze był za takiego uważany. Dawniej mało kto cenił jego prace.

Na szczęście historia nie zapomniała o van Goghu. Dzisiaj mamy możliwość podziwiania całkiem sporej kolekcji jego obrazów. Przekazywał w nich stan emocjonalny i duchowy, jakiego doświadczał. Tym samym zapisał (w formie malarskiej) portret ludzkiej osobowości – unikalnej i niezwykle fascynującej, choć także tragicznej.

Vincent van Gogh – ciekawe fakty

Pomimo obecnej sławy Vincenta van Gogha wiele osób nie wie zbyt dużo o jego życiu. Owszem, kojarzymy jego najsłynniejsze obrazy, ale poza tym większość ludzi prawie w ogóle nie miała okazji poznać najciekawszych faktów na temat tego artysty.

Ja również kiedyś ich nie znałem. Przynajmniej do czasu, aż zacząłem czytać książki o van Goghu. Podczas lektury wypisywałem sobie przeróżne ciekawostki. I tak oto powstało poniższe zestawienie.

Ciekawostki o życiu van Gogha

1. Vincentów van Goghów było dwóch. Zanim sławny artysta się urodził, na świat przyszedł jego brat o tym samym imieniu. Niestety zmarł podczas porodu.
2. Tak naprawdę to Vincentów było aż czterech w rodzinie. Zmarły brat artysty otrzymał imię na cześć dziadka. Z kolei Theo van Gogh nadał to imię swojemu synowi.
3. Vincent był najstarszym z sześciorga rodzeństwa. Jego młodszy brat Theo został handlarzem dzieł sztuki i ostatecznie stał się głównym, a często jedynym, zwolennikiem twórczości swojego starszego brata.
4. Wiele osób ma trudności z wymówieniem nazwiska artysty. Ludzie często mówią "van go", ale tak naprawdę powinno mówić się "van gokh".
5. Początkowo Vincent miał zostać pastorem, tak jak jego ojciec.
6. W pewnym okresie swego życia van Gogh pracował jako misjonarz w belgijskim regionie słynącym z wydobycia węgla. W tym czasie doświadczył duchowego przebudzenia, które zainspirowało go do porzucenia prawie wszystkich dóbr materialnych i rozpoczęcia życia nędzarza. Władze kościelne uznały, że jest to niewłaściwe dla przedstawiciela kościoła, i Vincent został zwolniony ze swojego stanowiska.
7. Van Gogh nie miał szczęścia do kobiet – oświadczył się swojej owdowiałej kuzynce, ale ta odmówiła. Stało się tak głównie dlatego, że Vincent nie był w stanie samodzielnie się utrzymać.
8. Vincent van Gogh związał się z córką sąsiada, ale rodziny obojga zakochanych nie pochwalały pomysłu małżeństwa. Kobieta próbowała się zabić, ale van Gogh ją uratował i umieścił w szpitalu.
9. Artysta był bliskim przyjacielem Paula Gauguina, którego poznał w Paryżu w 1887 roku. Obaj malowali wspólnie, chociaż ich style znacznie się różniły. Podobno ich przyjaźń zakończyła się w wyniku incydentu z uchem (patrz punkt 19).
10. Van Gogh cierpiał na wiele chorób, w tym na epilepsję; miał też problemy psychiczne i halucynacje.
11. Niestabilna osobowość Vincenta van Gogha stała się synonimem romantycznego wizerunku cierpiącego artysty, co znalazło odzwierciedlenie w życiu wielu twórców XX i XXI wieku.
12. Artysta był uzależniony od absyntu, który posiada działanie halucynogenne; często powoduje też psychozę.
13. Van Gogh był znany z dość trudnej osobowości. Przyjaciele i znajomi uważali, że ma skłonność do cierpiętnictwa. Zraził do siebie wiele osób swoją kłótliwością.
14. W ciągu swojego życia Vincent napisał ponad 800 listów, głównie do swojego brata Theo, który był także jego najbliższym przyjacielem.
15. Theo van Gogh wspierał finansowo Vincenta przez większość jego życia. Vincent wykorzystał pieniądze głównie na materiały malarskie i modeli, co sprawiło, że żył w biedzie.
16. Dieta Vincenta van Gogha składała się głównie z chleba, kawy i tytoniu.
17. Chociaż Vincent przez całe życie cierpiał na pewne dolegliwości psychiczne, jego stan znacznie się pogorszył pod koniec lat 80. XIX wieku. Podobno w tym czasie zjadał swoje farby, a czasem pił terpentynę.
18. Kiedy wiadomość o pogorszeniu stanu zdrowia psychicznego Vincenta dotarła do jego brata, ten zapłacił malarzowi Paulowi Gauguinowi za przeprowadzkę do Arles we Francji, gdzie wówczas mieszkał Vincent. Chodziło o to, by Gauguin przypilnował van Gogha. W czasie, jaki obaj artyści spędzili razem, często się kłócili i z ledwością mogli wytrzymać w tym samym pokoju.
19. Jedna z najbardziej znanych anegdot z życia van Gogha dotyczy artysty odcinającego sobie lewe ucho. W rzeczywistości odcięty został tylko płat ucha. Nie było to zrobione celowo. W trakcie kolejnej kłótni z Gauguinem Vincent próbował zaatakować przyjaciela brzytwą. W rezultacie odciął sobie kawałek ucha.
20. Pod koniec życia van Gogha mieszkańcy Arles podpisali petycję, w której stwierdzili, że artysta stanowi zagrożenie dla społeczności i żądają jego usunięcia z miasta.
21. Van Gogh zmarł w wieku 37 lat, ponieważ postrzelił się w klatkę piersiową podczas malowania na polu. Nie było świadków i pistoletu nigdy nie znaleziono. Co ciekawe, mimo ciężkiej rany udało się Vincentowi wrócić do domu. Po postrzale żył jeszcze przez 30 godzin i zmarł na skutek zakażenia rany.
22. Ostatnie słowa artysty brzmiały: Smutek będzie trwał wiecznie.
23. Związek między Vincentem a jego bratem był tak silny, że Theo wpadł w poważną depresję wkrótce po śmierci Vincenta. Theo zmarł zaledwie pół roku później. Jego żona ekshumowała szczątki męża, aby bracia mogli zostać pochowani obok siebie.
24. Na pogrzebie brat Vincenta pozwolił niewielkiemu kręgowi przyjaciół zmarłego wziąć po jednym z obrazów na pamiątkę. Terapeuta Vincenta wziął tyle obrazów, ile mógł unieść.

Ciekawostki o twórczości van Gogha

1. Vincent van Gogh stał się sławny dopiero po śmierci. Jego obrazy zaczęły przyciągać uwagę 11 lat po śmierci artysty. To, że Vincent w ogóle zyskał sławę, zawdzięczamy żonie jego brata, która zebrała listy zmarłego malarza i opublikowała je, by Vincent zyskał należne mu uznanie.
2. Van Gogh zaczął malować dopiero w wieku 27 lat. Porzucił wówczas nieudaną karierę sprzedawcy dzieł sztuki i misjonarza, koncentrując się na swojej twórczości. Ostatecznie jednak malował zaledwie przez 10 lat.
3. Za swojego życia Vincent van Gogh stworzył około 2100 dzieł sztuki, z których 860 to obrazy olejne. Większość z nich została wykonana w ciągu ostatnich 2 lat jego życia.
4. Był samoukiem. Uczęszczał co prawda do szkoły artystycznej w Antwerpii, ale zaledwie przez kilka miesięcy na 4 lata przed śmiercią.
5. Podczas nauki w szkole artystycznej miał kłopoty z nauczycielem ze względu na niekonwencjonalny styl malowania.
6. Ponieważ Vincenta nie było stać na opłacanie modeli, początkowo malował kwiaty, krajobrazy i samego siebie.
7. Jego obrazy często wykonywane były szybko. To dlatego, że jego styl był spontaniczny i intuicyjny. Van Gogh powiedział kiedyś swojemu bratu: "Gdy ktoś mówi, że taki to a taki [obraz – przyp.] powstaje zbyt szybko, możesz odpowiedzieć, że po prostu patrzyli na niego zbyt szybko".
8. Ponieważ jego nazwisko było ciągle błędnie zapisywane, Vincent van Gogh postanowił podpisywać swoje obrazy po prostu jako Vincent. Warto też zaznaczyć, że nie podpisywał wszystkich swoich obrazów – tylko te, które uznawał za ukończone.
9. Styl artystyczny van Gogha charakteryzuje się żywymi żółciami, jednak użyty pigment jest niestabilny chemicznie i kiepsko się starzeje, więc nie do końca wiadomo, jak obrazy wyglądały zaraz po powstaniu.
10. Najsłynniejsze dzieło van Gogha, Gwiaździsta noc, zostało wykonane podczas pobytu artysty w miejscowości Saint-Rémy na dobrowolnej terapii psychiatrycznej.
11. Vincent van Gogh namalował ponad 30 autoportretów.
12. Niedawno w jednym z obrazów van Gogha znaleziono konika polnego – farba zakonserwowała go na 100 lat!
13. Vincent van Gogh sprzedał w swoim życiu tylko jeden obraz – The Red Vineyard (Czerwona winnica) – za jedyne 400 franków. Było to siedem miesięcy przed śmiercią artysty.
14. Najdrożej sprzedanym obrazem van Gogha w historii jest Portret Doktora Gacheta z 1890 roku, który został zakupiony w 1990 roku za cenę 82,5 mln dolarów (razem z prowizją).
15. Vincent van Gogh uważał, że noc jest o wiele bardziej żywa i kolorowa niż dzień, więc czasami malował przy świecach, żeby cokolwiek widzieć.
16. Artysta stosował żywiołową technikę malarską, nakładając farbę w sposób emocjonalny i  używając symbolicznych kolorów. Jego twórczość pozwoliła zdefiniować wiele późniejszych ruchów artystycznych, od fowizmu do abstrakcyjnego ekspresjonizmu.
17. Van Gogh pragnął wyrazić wewnętrzną duchowość człowieka i natury, co zaowocowało powstaniem dramatycznych, rytmicznych i emocjonalnych obrazów, które przekazują znacznie więcej niż tylko wygląd namalowanych przedmiotów.
18. Wiele dzieł Vincenta van Gogha zaginęło, ponieważ ludzie będący ich właścicielami uważali je za bezwartościowe. Nawet własna matka Vincenta pozbyła się kilku skrzyń wypełnionych jego obrazami.

Vincent van Gogh: bibliografia

1. Vincent Van Gogh: Listy do brata, Czytelnik, 2002 r.
2. Denis Thomas: Świat van Gogha, Arkady, 2002 r.
3. Dieter Beaujean:Van Gogh. Życie i twórczość, Konemann, 2005 r.
4. Derek Fell: Kobiety w życiu van Gogha, Twój Styl, 2008 r.
5. Sheramy Bundrick: Słoneczniki, Świat Książki, 2011 r.
6. Alyson Richman: Zakochana modelka. Ostatnia muza Vincenta Van Gogha, Bukowy Las, 2012 r.
7. Rainer Metzger, Ingo F.Walther: Van Gogh. The Complete Paintings, Taschen GmbH, 2015 r.
8. Steven Naifeh, Gregory White Smith: Van Gogh. Życie, Świat Książki, 2017 r.
9. Agnieszka Kijas: Vincent van Gogh – Człowiek i artysta, SBM, 2018 r.

Więcej ciekawych informacji znajdziesz na stronie głównej bloga o sztuce.