Najlepsze filmy o kosmosie [Ranking 10+8]

Filmy o kosmosie
Jakie są najlepsze filmy o kosmosie? | Fot. Tomislav Jakupec

Filmy o kosmosie to podgatunek (jeśli można w ogóle użyć tego słowa) licznie reprezentowany w kulturze popularnej. Niełatwo spośród masy filmów wybrać te najlepsze. Dlatego nie byłem w stanie ograniczyć się do TOP10 i przygotowałem nieco dłuższą listę.

Dla mnie przestrzeń kosmiczna jest niezwykle ważna. Tęsknię do niej każdego dnia. Marzę, by otoczyła mnie szczelnym kokonem. Nic więc dziwnego, że tak chętnie sięgam po filmy, których akcja toczy się w kosmosie. To miejsce, w którym sam chciałbym się znajdować.

Jak na razie jestem bardzo ograniczony w swoim doświadczaniu przestrzeni kosmicznej. Muszę się posiłkować własną wyobraźnią oraz dziełami kultury. Z pomocą przychodzą filmy, które umieściłem w poniższym rankingu.

Dobre filmy o kosmosie

Na początek chciałbym przedstawić dobre filmy o kosmosie, które naprawdę warto obejrzeć. Myślę, że żaden miłośnik mrocznych otchłani nie darowałby sobie, gdyby te tytuły przegapił. To kawał świetnego kina.


Valerian

18. Valerian i Miasto Tysiąca Planet

Reżyseria: Luc Besson

Premiera: 2017

Film powstał na motywach serii komiksowej Valerian, której autorami są Pierre Christin i Jean-Claude Mézières. Chociaż seria ta nie znalazła się w moim zestawieniu najlepszych komiksów europejskich, jest zdecydowanie wartościowym dziełem sztuki sekwencyjnej. Z Valerianem i Laureline spędziłem bardzo dużo czasu i miło wspominam ich przygody.

Choć produkcja Bessona spotkała się z mieszanym przyjęciem wśród odbiorców, dla mnie jest przede wszystkim fascynującym pokazem potencjału, jaki tkwi w istotach zamieszkujących wszechświat. Tutaj nie chodzi tylko o efektowne pościgi, walki czy niewybredny humor. Valerian to swego rodzaju przesłanie (w ładnym opakowaniu) – ważne, ale nie dla każdego zrozumiałe.


Strażnicy Galaktyki

17. Strażnicy Galaktyki

Reżyseria: James Gunn

Premiera: 2014

Może cię zaskoczyłem umieszczeniem na tej liście filmu należącego do tzw. Marvel Cinematic Universum (wszak to kino superbohaterskie). Powód jest jednak prosty. Strażnicy Galaktyki to dzieło wyjątkowo dobrze zrobione. A że akcja toczy się w dużej mierze w kosmosie, nie mógłbym go pominąć na tej liście.

Film Gunna pokazuje coś pięknego: tętniącą życiem galaktykę z mnóstwem ras i cywilizacji, ale i prawdę starą jak… no, może nawet starszą niż świat. Niezależnie od stopnia rozwoju, nadal istnieją te same problemy. Konflikty, zachłanność, nienawiść i cała masa innych rzeczy, które męczą także naszą planetę.

Strażnicy Galaktyki pokażą ci, że niezależnie od miejsca w kosmosie tzw. istoty inteligentne postępują podobnie. Byłoby w tym coś niepokojącego, gdyby James Gunn nie przyozdobił swojej historii szczególnym poczuciem humoru.


Space Sweepers

16. Space Sweepers

Reżyseria: Jo Sung-hee

Premiera: 2021

Żeby nie było, że tylko w Europie czy Ameryce robi się dobre kino kosmiczne. Również Korea Południowa ma coś do powiedzenia w tym temacie.

Space Sweepers to film przedstawiający losy grupy kosmicznych śmieciarzy, którzy wplątują się (oczywiście niezamierzenie) w aferę największego kalibru. To, co dzieje się w trakcie seansu, jest niesamowite. I choć fabuła nie poraża swoją filozoficzną czy duchową głębią, nie ma powodów do narzekań.


Ładunek

15. Ładunek (Cargo)

Reżyseria: Ivan Engler, Ralph Etter

Premiera: 2009

Szwajcarski postapokaliptyczny thriller, którego akcja toczy się na pokładzie statku handlowego Kasandra. Transportuje on ogromny ładunek materiałów budowlanych na jedną z odległych stacji kosmicznych (Stację-42).

Niewielka załoga statku spędza większość czasu w stanie hibernacji. Młoda lekarka, pełniąca ośmiomiesięczną wartę, zaczyna podejrzewać, że na statku jest pasażer na gapę. Załoga zostaje obudzona i zaczynają się kłopoty.


Life

14. Life

Reżyseria: Daniel Espinosa

Premiera: 2017

Amerykański film science fiction z elementami horroru z akcją osadzoną na stacji kosmicznej krążącej wokół Ziemi, do której przylatuje sonda kosmiczna z próbkami gleby z Marsa. Naukowcy znajdują w marsjańskiej ziemi ślady życia.

Wszystko byłoby pięknie, ale niestety odkryty organizm zaczyna ewoluować, a załoga stacji znajduje się w niebezpieczeństwie. Kiedy obcy organizm ucieka z laboratorium, rozpoczyna się walka o przetrwanie. Ktoś mógłby powiedzieć, że jest to po prostu kolejny wariant Obcego (patrz punkt 10), ale myślę, że tutaj mamy do czynienia z czymś więcej.


Magellan

13. Magellan

Reżyseria: Rob York

Premiera: 2017

Po tym, jak NASA odbiera trzy tajemnicze sygnały z naszego Układu Słonecznego, astronauta Roger Nelson zostaje wysłany na wieloletnią samotną misję na pokładzie statku kosmicznego Magellan w celu zbadania pozaziemskich nadajników.

To zdecydowanie bardzo niedoceniany film. To prawda, że ma kilka wad. To prawda, że zakończenie zostało tak zrobione, jakby był to pierwszy odcinek serialu.

Ale też prawdą jest, według mnie, że jeśli chodzi o filmy o kosmosie, Magellan to prawdziwy rodzynek. Widoki są spektakularne. Natomiast opowieść jest na tyle interesująca (oraz klimatyczna), że nie sposób żałować choćby jednej minuty spędzonej z dziełem Roba Yorka.


Moon

12. Moon

Reżyseria: Duncan Jones

Premiera: 2009

W wielu filmach science fiction znajdziemy wspaniałe efekty specjalne, imponujące widoki oraz niezwykle odważnych bohaterów. Są także dzieła, które skupiają się na badaniu kondycji ludzkiej psychiki. Taki właśnie jest Moon – pokazuje, co to naprawdę znaczy być człowiekiem.

Akcja toczy się raczej powoli, ale jest na tyle fascynująca, że raz za razem wytrąca widza z równowagi. To doskonały przykład twardej fantastyki naukowej, w której nie znajdziemy fantazji typu kosmici, laserowe strzelaniny czy podróże z prędkościami nadświetlnymi. Twórcy skupiają się na emocjach towarzyszących każdemu z nas na co dzień.


Ad Astra

11. Ad Astra

Reżyseria: James Gray

Premiera: 2019

W Ad Astra James Gray postanowił przedstawić realistyczny obraz podróży kosmicznych. Stworzył termin „naukowy fakt przyszłości”, aby opisać swoją wizję podróży międzyplanetarnych. Czy mu się to udało? Sądzę, że jest bardzo blisko. O wiele bliżej niż wielu innych twórców.

Gdybym jednak miał określić gatunek filmu Ad Astra, to uznałbym go przede wszystkim za dramat psychologiczny. Kontemplacyjny i pełen znaczeń film stawia wielkie pytania. I choć przez większość czasu bohater przemierza kosmos, ten ostatni zdaje się być jedynym (bardzo atrakcyjnym zresztą) tłem dla tego wszystkiego, co dzieje się w ludzkiej duszy.

TOP10 filmy o kosmosie

Otwieramy pierwszą dziesiątkę i od razu stajemy oko w oko z filmami o kosmosie, które potrafią zmrozić krew w żyłach. I niekoniecznie musi chodzić o potwory obcego pochodzenia. Choć czasami właśnie o nie chodzi…


Obcy

10. Obcy: Ósmy pasażer Nostromo

Reżyseria: Ridley Scott

Premiera: 1979

To jest kultowy film, który swego czasu odmienił kino science fiction oraz sposób, w jaki patrzymy na miejsce człowieka w kosmosie. Obcy przypomina nam, że niekoniecznie jesteśmy najbardziej niebezpiecznymi istotami żyjącymi w mrocznych otchłaniach wszechświata. W ciemności kryją się organizmy o wiele potężniejsze.

Choć niektóre elementy scenografii mogą wydawać się nieco przestarzałe, ogólnie widowisko nie utraciło swojej niesamowitej atmosfery. Nadal jest tajemniczo, nadal można wyczuć otaczającą bohaterów pustkę oraz wielką odległość od cywilizacji.


Tlen

9. Tlen

Reżyseria: Alexandre Aja

Premiera: 2021

Kobieta budzi się w hermetycznie zamkniętym medycznym urządzeniu kriogenicznym. Jest uwięziona, a poziom tlenu w urządzeniu gwałtownie spada. Co gorsza, bohaterka nie pamięta, kim jest ani jak się znalazła w tym miejscu.

Zła wiadomość jest taka, że umieszczenie tego filmu na niniejszej liście jest swego rodzaju spojlerem. Z góry za to przepraszam, ale gdybym chciał za wszelką cenę uniknąć tego faux pas, musiałbym w ogóle pominąć Tlen. W efekcie osoby szukające najlepszych filmów o kosmosie nie dowiedziałyby się o istnieniu tak świetnej produkcji.


Pasażer nr 4

8. Pasażer nr 4

Reżyseria: Joe Penna

Premiera: 2021

O co chodzi w tym filmie? Wkrótce po starcie statku kosmicznego zmierzającego na Marsa załoga odkrywa pasażera na gapę. Statek jest już zbyt daleko, by zawrócić na Ziemię, a zasoby szybko się kurczą. Jeśli bohaterowie chcą przetrwać podróż, muszą podjąć trudną decyzję. Ktoś musi poświęcić swoje życie.

Przyznaję, że sam fakt pojawienia się pasażera na gapę w statku kosmicznym wydaje mi się mało realistyczny. Niemniej reszta historii jest na tyle fascynująca, że można przymknąć oko na ten jeden mały drobiazg. Chodzi przecież o ukazanie dylematów moralnych, a nie o wartką akcję (chociaż i tę można tutaj znaleźć).

Pasażer nr 4 to kameralne dzieło, przypominające bardziej klasyczne science fiction. Zamiast zabawy w kotka i myszkę z kosmitami, mamy tutaj walkę o przetrwanie z zimnym kosmosem. Film stanowi świetną okazję do przemyśleń.


Pandorum

7. Pandorum

Reżyseria: Christian Alvart

Premiera: 2009

Pandorum to brytyjsko-niemiecki science fiction z elementami horroru w stylu Lovecrafta. Wypełniony klaustrofobicznym strachem, dostarcza widzom nietuzinkowych wrażeń. To ponura opowieść o statku kolonizacyjnym, który ulega awarii.

Chociaż film został dość kiepsko przyjęty przez większość widzów, jest naprawdę świetny. Szczególnie zakończenie oszałamia, ale może na ten temat nic nie napiszę, by nikomu nie zepsuć zabawy.

Moim zdaniem film Alvarta zasługuje na znacznie większe uznanie, niż w rzeczywistości otrzymał. Znalazł się więc na mojej liście nieprzypadkowo. To dzieło, które każdy miłośnik filmów o kosmosie powinien zobaczyć. Chyba że ma słabe nerwy – w takim wypadku Pandorum może się okazać dość trudnym doświadczeniem.


Grawitacja

6. Grawitacja

Reżyseria: Alfonso Cuarón

Premiera: 2013

Grawitacja jest filmem głęboko osobistym. Bez złoczyńców, z którymi trzeba się zmierzyć; z przytłaczającym poczuciem rozpaczy; z brakiem nadziei na szczęśliwe zakończenie – główna bohaterka musi się ratować bez względu na to, jak rozpaczliwa wydaje się sytuacja.

Mistrzowskie, pięknie zrealizowane arcydzieło Cuarona okazuje się nie tylko emocjonującą przygodą, ale i wezwaniem do wszystkich widzów, aby nigdy się nie poddawali. To jeden z najlepszych przykładów inspiracji filmowej, a na dodatek wciąga tak bardzo, że można na chwilę zapomnieć o całym świecie.


Salut 7

5. Salut 7

Reżyseria: Klim Szypienko

Premiera: 2017

Opowieść przedstawiona w filmie oparta jest na wydarzeniach związanych z misją Sojuz T-13 z 1985 roku. Celem misji była stacja kosmiczna Salut 7, znajdująca się na orbicie w trybie bezzałogowym, która niespodziewanie przestała odpowiadać. Załoga statku kosmicznego miała po raz pierwszy w historii kosmonautyki przeprowadzić dokowanie do niekontrolowanej stacji (oraz ją naprawić, rzecz jasna).

Podobno lot do stacji Salut 7 jest po dziś dzień uważany za najbardziej skomplikowaną misję w historii kosmonautyki. Nic więc dziwnego, że film oparty na tych wydarzeniach jest tak rewelacyjny.


W stronę Słońca

4. W stronę Słońca

Reżyseria: Danny Boyle

Premiera: 2007

W stronę Słońca to psychologiczny thriller science fiction, którego akcja rozgrywa się w 2057 roku i skupia się na grupie astronautów biorących udział w niebezpiecznej misji ponownego rozpalenia umierającego Słońca.

To intensywna emocjonalnie, klaustrofobiczna opowieść, która dotyka nauki i wiary. Ostatecznie prowadzi ku nadziei, choć trzeba przyznać, że droga jest pełna niepokojących przeszkód. Można powiedzieć, że bohaterowie są uwięzieni w beczce prochu – tylko czekającej na impuls do eksplozji.

Najlepsze filmy o kosmosie

Doszliśmy do podium, czyli nadeszła kolej na trzy najlepsze filmy o kosmosie, jakie kiedykolwiek miałem okazję obejrzeć.


Aniara

3. Aniara

Reżyseria: Pella Kågerman, Hugo Lilja

Premiera: 2018

Zarys fabuły: Statek kosmiczny Aniara przewożący ludzi na Marsa wykonuje manewr awaryjny, w wyniku którego zbacza z kursu. Co gorsza, załoga traci kontrolę nad statkiem i nie może już nim sterować. Rozpoczyna się podróż w mroczną otchłań wszechświata.

Ten duńsko-szwedzki film science fiction jest adaptacją poematu Harry’ego Martinsona pod tym samym tytułem. Nic dziwnego, że opowieść jest bardzo specyficzna. Film nie każdemu przypadnie do gustu.

Nawet ja zastanawiałem się nad umieszczeniem go na tej liście. Ostatecznie jednak, po przemyśleniu sprawy, wrzuciłem Aniarę na wysoką, trzecią pozycję. To dlatego, że żaden inny film tak dobrze nie oddaje atmosfery pustki i bezmiaru wszechświata.


Pasażerowie

2. Pasażerowie

Reżyseria: Morten Tyldum

Premiera: 2016

Zarys fabuły: Międzygwiezdny statek-arka ulega uszkodzeniu, w wyniku czego Jim Preston, jeden z pasażerów statku, budzi się z hibernacji kilkadziesiąt lat za wcześnie. Dręczony samotnością, zakochuje się w pięknej pisarce Aurorze Lane. Problem w tym, że kobieta nadal jest zahibernowana.

Pasażerowie to romans w kosmosie połączony z walką o przetrwanie. Jest to film, który może nauczyć widza czegoś o wartości ludzkiego życia. Wydaje mi się, że twórcy chcieli dać coś więcej niż kolejną kosmiczną przygodę. I udało się. Stworzyli dzieło ponadprzeciętne.


Interstellar

1. Interstellar

Reżyseria: Christopher Nolan

Premiera: 2014

Zarys fabuły: W niezbyt odległej przyszłości ludzkość cierpi z powodu zmian klimatycznych i jedyną nadzieją jest dla niej opuszczenie Ziemi. Zadziwiającym zbiegiem okoliczności na krańcach Układu Słonecznego otwiera się tunel czasoprzestrzenny. Oczywiście ludzkość wysyła misję w kierunku tajemniczego tworu i… więcej już nie napiszę, bo zepsułbym ci przyjemność.

Christopher Nolan jest znany z tworzenia zapierających dech w piersiach filmów, które rzucają widzom artystyczne wyzwanie. Nie inaczej jest w przypadku Interstellar. Ten film po prostu musiał znaleźć się na pierwszym miejscu w zestawieniu filmów o kosmosie.