Jak zwiększyć pewność siebie? Ćwiczenia dla kreatywnych ludzi

Jak zwiększyć pewność siebie
Jak zwiększyć pewność siebie? | Fot. Efrain Quezada

Pewność siebie jest ważnym składnikiem życia każdego artysty. Bez niej bardzo trudno o postępy, nie wspominając o zadowoleniu z wykonywanej pracy. Przekonanie o własnej wartości i możliwościach przyniesie korzyści twojej karierze artystycznej.

Czy kiedykolwiek wątpisz w siebie, swoje dzieła lub umiejętności? Nie jesteś sam. Łatwo czuć się zagrożonym, gdy promujesz i sprzedajesz efekty swojej działalności artystycznej. Wielu twórców doświadcza zwątpienia i negatywnych myśli.

Ja również często spoglądam na swoje teksty i zastanawiam się: czy to się w ogóle komuś spodoba? Takie myślenie, choć naturalne, jest bardzo szkodliwe. Uważam, że szkoda na nie czasu. Jest przecież tyle do zrobienia.

Czym jest pewność siebie?

Na pewność siebie składają się myśli, uczucia i opinie znajdujące się w tobie. Oznacza to, że nigdy nie będzie ona miała stałej, jednakowej „wartości”. Może się zmienić w każdej chwili; w zależności od sposobu myślenia czy zdobywanych doświadczeń.

Dobra wiadomość jest taka, że brak pewności siebie to coś, nad czym można skutecznie pracować. Istnieje szereg ćwiczeń i technik służących wzmacnianiu samooceny, będących w stanie zmienić życie o sto osiemdziesiąt stopni. Oczywiście na lepsze.

Zdarza się, że ludzie nawet nie zdają sobie sprawy z tego, że myślą o sobie w nieprawidłowy sposób. Są przekonani o własnej skromności lub realizmie, a tymczasem nieświadomie umniejszają swoją wartość. I robią to ponad miarę. Czasami dobrze jest nieco siebie utemperować, ale nie do przesady.

Według mnie, pewność siebie powinna być stałym elementem osobowości każdego człowieka. Wówczas można z niej skorzystać w dowolnej chwili. Nie będzie dla ciebie problemem ani publiczne wystąpienie, ani rozmowa z przełożonym w pracy czy klientem, ani… wiele innych rzeczy, które musisz robić każdego dnia.

Nie oszukujmy się, pewność siebie jest jednym z ważniejszych czynników decydujących o odnoszeniu życiowego sukcesu w każdej dziedzinie. Także w działalności artystycznej. Twórca – pisarz, malarz czy muzyk – musi mieć odpowiednio wysoki poziom pewności siebie. W przeciwnym razie nie będzie skutecznie promował swoich dzieł.

Jeśli więc jesteś artystą, koniecznie pracuj nad swoją pewnością siebie. W gruncie rzeczy jej brak naraża cię nie tylko na porażkę, ale przede wszystkim na zwątpienie w siłę własnych dzieł. Więc albo nie będziesz niczego publikować, albo będziesz prowadzić mało efektywną promocję, albo (to chyba najgorsze) padniesz ofiarą naciągaczy żerujących na naiwnych artystach. Do tej ostatniej kwestii jeszcze wrócę przy okazji innego wpisu.

Jedno musisz zapamiętać: osoby o wysokiej pewności siebie dominują nad jednostkami mentalnie słabszymi. Wbij to sobie do głowy i działaj tak, by nigdy nie znajdować się w gronie tych słabszych. To trudne, szczególnie w początkowej fazie kariery, ale wykonalne.

Jak nabrać pewności siebie?

Jeśli chcesz poczuć się lepiej i wzmocnić pewność siebie, spróbuj wykonać niektóre (a może wszystkie?) zaproponowane poniżej ćwiczenia.

[1] Pokonaj wewnętrznego krytyka

Zwróć uwagę na krytyczne słowa, które wypowiadasz na swój temat. Twoja podświadomość musi tego ciągle słuchać i… przyjmuje to za stan faktyczny. W ten sposób sprzyjasz jedynie rozwojowi depresji oraz niskiego poczucia własnej wartości.

Przesadna krytyka może cię pociągnąć tylko w dół. Niczego z nią nie osiągniesz. Jeśli masz więc w zwyczaju myśleć samokrytycznie, naucz się zmieniać swoje struktury myślowe. W przeciwnym razie nie nabierzesz pewności siebie.

Ćwiczenie na pewność siebie: kiedy coś stworzysz (np. wiersz, opowiadanie, obraz), przeanalizuj dzieło jak najbardziej obiektywnie. Zapisuj wszystkie wnioski (na komputerze lub w smartfonie, nie na kartce), najlepiej w postaci punktów. Po zakończonej analizie wykasuj wszystkie negatywne elementy swojego małego sprawozdania. Tak spreparowaną całość przeczytaj jeszcze raz. Jakie wrażenia?

[2] Pamiętaj, że każdy ma jakieś talenty

Ty również czymś się wyróżniasz. To brzmi banalnie, jakbym przepisał zdanie z reklamy jakiegoś szkolenia z rozwoju osobistego. Ale przecież to jest prawda. Nawet jeśli twój talent nie jest oszałamiający, możesz go rozwijać. Odpowiednia ilość ćwiczeń pozwoli ci udoskonalić twój warsztat.

Powtarzanie sobie: „jestem do niczego” nie ma najmniejszego sensu. Być może twoje umiejętności nie mogą równać się z inteligencją Einsteina albo umiejętnościami malarskimi Zdzisława Beksińskiego. Ale co z tego? Przecież nie każdy musi być geniuszem.

Nie ma na świecie człowieka, który byłby całkowicie pozbawiony zdolności we wszystkich dziedzinach. Każdy ma jakieś cechy, które sprawiają, że jest wyjątkowy. Trzeba je tylko znaleźć, a potem rozwijać.

Ćwiczenie na pewność siebie: sporządź listę swoich talentów, choćby najmniejszych. Wybierz jeden z nich i spróbuj go rozwinąć.

[3] Bądź dumny ze swoich pomysłów

Każdy artysta ma jakieś pomysły. Może nie wszystkie są spektakularne, ale to nie znaczy, że należy je porzucić. Co więcej, ich realizacja może przynieść sporo satysfakcji. Nawet jeśli nie zostaną nigdy opublikowane, są w stanie dać dużo przyjemności. A poza tym dają coś bezcennego: doświadczenie.

Znam artystów, którzy obawiają się głośno przyznać do tego, że są zadowoleni ze swoich dzieł. Powtarzają coś w stylu: „to mi nie wyszło” albo „tutaj popełniłem błąd… i tutaj…” – sam zresztą tak czasami robię. I za każdym razem ganię się w myślach za niepotrzebne usprawiedliwianie własnej niedoskonałości.

Mam dla ciebie szokującą wiadomość. Nie ma nic złego w tym, że nie jest się doskonałym. Prawdę mówiąc, nie istnieją ludzie idealni. No, może poza moją żoną, ale to zupełnie inna bajka.

Kiedy więc coś stworzysz, bądź z tego dumny. Doceń pracę, jaką włożyłeś w swoje dzieło. Zaakceptuj piękno, a nawet brzydotę, która wyszła spod twojej ręki. A jeśli możliwe są poprawki, wykonaj je.

Ćwiczenie na pewność siebie: przeszukaj swoje stare utwory czy prace. Na pewno masz szufladę pełną dzieł, które dawno temu uznałeś za nienadające się do publikacji. Wybierz choć jedną z prac i popraw ją. Możesz też wykonać ją na nowo. Wybór należy do ciebie.

[4] Postrzegaj błędy i porażki jako okazje do nauki

Zaakceptuj to, że będziesz popełniać błędy. Nie ma na świecie ludzi nieomylnych. Każdy ma na swoim koncie pomyłki, ponieważ one są częścią życia i pracy artysty. Nie unikniesz ich. Ważniejsze jednak, że możesz je wykorzystać na swoją korzyść.

W jaki sposób to zrobić? To proste. Pamiętaj, że każdy błąd to doskonała okazja, by nauczyć się czegoś nowego i stać się lepszym artystą. Obserwuj swoją pracę i analizuj porażki. Niech każda z nich czegoś cię nauczy.

Ćwiczenie na pewność siebie: to będzie piekielnie trudne. Musisz uspokoić emocje i przeanalizować ostatnią ze swoich artystycznych porażek pod kątem wiedzy, jaką wówczas zdobyłeś. Jak w poprzednich ćwiczeniach, możesz zanotować swoje wnioski. Dzięki temu łatwiej będzie je analizować.

[5] Naucz się przyjmować komplementy

Kiedy samoocena jest niska, łatwo przeoczyć dobre rzeczy, które ludzie mówią na nasz temat. Nie wierzymy, że ktoś myśli o nas coś miłego. Nie daj się zagonić w tę psychiczną pułapkę. W przeciwnym razie nigdy nie zdobędziesz większej pewności siebie.

Pracując jako artysta, będziesz spotykać się zarówno z krytyką, jak i pochwałami. Im lepszy będziesz, tym więcej usłyszysz pozytywnych opinii na temat swoich dzieł. I musisz umieć je przyjmować. To zaskakujące, ale wielu ludzi czuje się skrępowanych, ilekroć ktoś ich chwali. Kompletnie nie rozumiem tego fenomenu.

Ćwiczenie na pewność siebie: pokaż komuś swoje najlepsze dzieło. Mam nadzieję, że jest na tyle dobre, by zebrało pozytywne komentarze. Jeśli tak, przyjmij je bez fałszywej skromności i skup uwagę na satysfakcji, jaką odczuwasz.

[6] Próbuj nowych rzeczy

Eksperymentuj z różnymi działaniami, które pomogą ci odkrywać w sobie nowe talenty i rozwijać już posiadane. Czasami ktoś ma negatywne mniemanie o sobie tylko dlatego, że nie ma okazji wykazać się swoimi zdolnościami. Jeśli nie zdaje sobie sprawy z ich istnienia, to jedynie nowe doświadczenia wyciągną je na światło dzienne.

Ćwiczenie na pewność siebie: to nie będzie zaskoczenie. Po prostu spróbuj czegoś nowego w dziedzinie sztuki, którą się zajmujesz.

[7] Dąż do efektywności, a nie do wysiłku

Niektórzy ludzie szkodzą sobie poprzez własne dążenie do doskonałości. Ciężko pracują nad tym, żeby wszystko w ich życiu było idealne. Niestety to utopia. Nigdy nie dojdziesz do stanu, w którym wszystko będzie perfekcyjne. Zamiast więc pracować ponad miarę, skoncentruj się na efektach.

Wykonuj tyle pracy, by zrealizować swoje cele. Nigdy więcej. Lepiej trochę sobie odpocząć. Swoją pracę powinieneś organizować w taki sposób, by osiągać efekty bez zbędnego wysiłku. Część swoich zadań można powierzyć innym, np. promocję swojej książki lub projekt okładki.

Ćwiczenie na pewność siebie: zaplanuj swoją pracę na następny tydzień. Punkt po punkcie rozpisz wszystkie zadania do wykonania. Zastanów się, czy części z nich nie można zoptymalizować lub zlecić komuś innemu. Jeśli to możliwe, nie wahaj się.

[8] Daj coś z siebie

Dobrym sposobem na zwiększenie pewności siebie jest pomaganie innym. Kiedy zobaczysz, że twoje działania przynoszą komuś korzyść, będziesz z siebie zadowolony. A to przecież dodatkowa kropla pewności siebie.

Świadomość, że można komuś pomóc, daje mocnego kopa – w sensie metaforycznym, rzecz jasna. Ja tak podchodzę do swojej twórczości. Ilekroć mam coś napisać, zawsze zastanawiam się, czy komuś w ten sposób pomogę. Nawet jeśli miałbym tylko rozbawić kogoś krótkim opowiadaniem, to już warte zachodu.

Ćwiczenie na pewność siebie: Rozejrzyj się po swoim otoczeniu. Na pewno znajdzie się osoba potrzebująca wsparcia. Być może ktoś boryka się z artystycznymi dylematami, które ty już dawno rozwiązałeś. Pomóż mu!

[9] Zastanów się, co jesteś w stanie zmienić, a czego nie możesz

Jeśli nie jesteś zadowolony z jakiejś swojej cechy, którą masz możliwość zmienić, zacznij już dziś. Nie czekaj na cud. Działaj. Jeśli natomiast jest coś, czego nie da się zmienić – po prostu naucz się to akceptować.

Nie masz wpływu na wszystkie elementy swojego życia. To nie znaczy, że z tego powodu możesz się poddawać. Wręcz przeciwnie, powinieneś nauczyć się rozpoznawać to, czego nie da się zmienić. Dzięki temu możesz skuteczniej działać, ponieważ nie stracisz czasu na bezowocną pracę.

Ćwiczenie na pewność siebie: przeanalizuj dokładnie swoje życie. Wypisz rzeczy, na które nie masz wpływu, i zastanów się, jak możesz się do nich przystosować.

[10] Skoncentruj się na tym, co dobrze ci wychodzi

Jeśli ciągle myślisz, że wszystko robisz źle, tak właśnie będzie. Twoja podświadomość dopasuje się do tych przekonań. Lepiej myśleć o rzeczach, które dobrze ci wychodzą. Nawet jeśli nie są oszałamiające. Zaczniesz lepiej o sobie myśleć, a za tym pójdzie reszta świata.

Zwiększając w ten sposób pewność siebie, zaczniesz robić niewielkie postępy, krok po kroku. Nauczysz się też pozytywnego myślenia, a to bardzo ważne podczas każdej pracy twórczej. Pamiętaj, nie musisz od razu być mistrzem. I nie będziesz. Czeka cię dużo pracy, zanim osiągniesz biegłość w swojej sztuce. Zachowaj cierpliwość.

Ćwiczenie na pewność siebie: wybierz trzy rzeczy, w których jesteś dobry. Poświęć każdej z nich tydzień swojej twórczej pracy. W czwartym tygodniu spróbuj wszystko zmiksować. Nie martw się, jeśli nie wyjdzie z tego nic genialnego. Bardzo dużo się nauczysz.

[11] Nie porównuj swoich dzieł z innymi

Nie ma powodu, aby to robić! Serio. Możesz podziwiać styl innego artysty, ale nie pozwól, by jego dzieła cię przytłaczały. Przecież nie musisz być taki jak uwielbiany przez ciebie twórca. Napiszę więcej: nie możesz być taki sam. W sztuce chodzi przecież (między innymi) o oryginalność. Nie ma nic złego w korzystaniu z doświadczeń innych, ale naśladowanie ich lub próba dorównania wiąże się zwykle z umniejszaniem własnej wartości.

Staram się nie porównywać z innymi artystami, bo zawsze znajdzie się ktoś, kto jest lepszy ode mnie. Tak to działa. Ale to przecież nie ma znaczenia. Sztuka nie jest wyścigiem (choć ktoś może mieć inne zdanie). Według mnie, w twórczości artystycznej chodzi głównie o wyrażanie siebie.

Ćwiczenie na pewność siebie: Wybierz się do muzeum sztuki albo przeczytaj jakąś naprawdę dobrą książkę. Poszukaj dzieła, które jest powszechnie uznane za wybitne. Doceń kunszt autora i przeanalizuj jego technikę tworzenia. A teraz najtrudniejsze: nie porównuj się z nim.

[12] Myśl pozytywnie

Każde działanie zaczyna się od myśli. Ona jest na początku. Zawsze. Ilekroć zaczynasz tworzyć, najpierw zastanawiasz się nad charakterem dzieła. Wykonujesz plan lub szkic, a dopiero potem go realizujesz.

A teraz uwaga! Powodzenie w dużej mierze zależy od tego, jak myślisz. O sobie, swoim dziele, talentach etc. Jeśli myślisz negatywnie, będzie ci się bardzo ciężko pracowało. Aby móc w pełni wykorzystać swój potencjał, musisz myśleć pozytywnie.

Ćwiczenie na pewność siebie: poszukaj stron internetowych z pozytywnymi wiadomościami. Jest kilka takich. Poczytaj – codziennie przynajmniej trzy do pięciu artykułów. Jeśli masz taką możliwość, rób to rano. Na dobry początek dnia.

[13] Wyznaczaj cele i ustalaj terminy

Zastanów się, co chcesz osiągnąć. Następnie zrób plan, jak do tego dojść. Trzymaj się listy zadań i śledź swoje postępy. Z pewnością poczujesz się dobrze, mając świadomość, że dotrzymałeś obietnicy złożonej samemu sobie.

Pamiętaj przy tym o ustalaniu terminów – nie mów sobie, że zrobisz coś „pewnego dnia”. Jeśli dla realizacji swoich celów nie ustalisz konkretnej daty, możesz wszystko przeciągać w nieskończoność. A przecież nie o to chodzi, prawda?

Ćwiczenie na pewność siebie: dokładnie zaplanuj pracę artystyczną na następny tydzień. Rozpisz każdy dzień na zadania i trzymaj się tego za wszelką cenę. Siódmy dzień niech będzie terminem końcowym zaplanowanych prac. Dodatkowo możesz ustalić jakąś nagrodę. Jeśli ci się uda dotrzymać terminu, coś zyskasz. Jeśli poniesiesz porażkę… no cóż, będziesz stratny.

[14] Bądź aktywny

Pamiętaj, że sukcesy nigdy nie przychodzą same. Są efektem działania. Jeśli więc nie będziesz sumiennie pracować, nigdy niczego nie osiągniesz. Możesz marzyć o staniu się cenionym artystą, ale nie będziesz nim, dopóki nie zaczniesz działać. Najlepiej regularnie i z ogromnym zapałem.

Prawdziwy artysta żyje sztuką. Myślę, że każdego dnia powinieneś posuwać się naprzód w swojej pracy. Szukaj sposobów, by tworzyć najwięcej, jak to tylko możliwe. Nie zaniedbuj też promowania swojej twórczości. To równie ważne jak same dzieła. Przecież tworzysz po to, by ludzie poznali efekty twojej pracy, prawda?

Ćwiczenie na pewność siebie: to ćwiczenie potrwa cały miesiąc. Możesz je połączyć z innymi, np. z punktu 13. Chodzi o to, by przez następne trzydzieści dni działać. Każdego dnia twórz. Nie pozwól sobie nawet na jeden dzień przerwy. Rozumiem, że to może być trudne. Praca, znajomi, imprezy i inne rozrywki. To wszystko zajmuje czas. Ale zadaj sobie pytanie: co jest ważniejsze – przyjemność czy artystyczny rozwój? Wybór należy do ciebie.

[15] Baw się dobrze

Ostatnia rada dotycząca zwiększania pewności siebie, jaką chcę ci przekazać, to… dobra zabawa. Tak. To prawda. Sztuka jest pasją i doskonałą zabawą. Jeśli chcesz być prawdziwym, pewnym siebie artystą, powinieneś czerpać przyjemność ze swojej twórczości. Jeśli się męczysz, prawdopodobnie masz jakieś inne powołanie w życiu.

Ćwiczenie na pewność siebie: potraktuj swoją pracę artystyczną jak rozrywkę. Ja robię tak każdego dnia i świetnie na tym wychodzę. Jestem bardzo zadowolony z efektów. Myślę, że i ty będziesz.

Pewność siebie w pracy artysty

Pamiętaj: utrzymywanie pewności siebie to proces trwający całe życie. Tego nie da się zdobyć raz i mieć na zawsze. Musisz pracować – nad sobą i nad swoimi dziełami, by stawać się lepszym artystą i człowiekiem. Tylko w taki sposób nie popadniesz w marazm i zwątpienie.

Musisz nieustannie podejmować (świadome) działanie i uczyć się nowych rzeczy. Ten proces nie ma końca, ponieważ jego celem jest kreowanie właściwego sposobu myślenia. Twoje uczucia i nastrój cały czas się zmieniają. Twoja praca nie zawsze będzie przynosić oczekiwane rezultaty. Czasami powinie się noga i… będziesz musiał nadal iść naprzód.

Bibliografia

  1. Nathaniel Branden, Sześć filarów poczucia własnej wartości, JK, 2008 r.
  2. Clarissa Pinkola Estés, Biegnąca z wilkami, Zysk i S-ka, 2012 r.
  3. Wayne W. Dyer, Pokochaj siebie, Czarna Owca, 2020 r.
  4. Leo Babauta, Zenhabits: 25 Killer Actions to Boost Your Self-Confidence.
  5. Amy Morin, Verywell Mind: How to Be More Confident: 9 Tips That Work.