Strona Główna › Recenzje i opinie › Misja sztuki – Alex Grey [Krótka recenzja + cytaty]

Misja sztuki – Alex Grey | Fot. Okładka książki

Misja sztuki – Alex Grey [Krótka recenzja + cytaty]

Misja sztuki (The Mission of Art) to książka, którą napisał Alex Grey – znany malarz i popularyzator sztuki wizyjnej. Czy jest to pozycja wartościowa? Z całą pewnością. Otwiera bowiem serce i umysł czytelnika, zachęcając go do tworzenia sztuki, która pomoże rozwijać ludzką świadomość.

Ta książka świadczy o świetnej robocie wykonanej nie tylko przez teoretyka, ale przede wszystkim przez osobę praktykującą – zarówno duchowość, jak i sztukę. Choć Misja sztuki nie jest uniwersalnym podręcznikiem, to jednak dostarcza bardzo wielu informacji.

Misja sztuki

To inspirująca książka o sztuce oraz o roli, jaką odgrywa ona w wywoływaniu osobistego katharsis i duchowego przebudzenia. Refleksje Alexa Greya wypływają z jego rozległej wiedzy z zakresu historii sztuki oraz jego własnych doświadczeń związanych z twórczością artystyczną, wkraczającą na pogranicza świadomości.

Wyzywająca i skłaniająca do myślenia Misja sztuki to książka dla każdego, kto kiedykolwiek zastanawiał się nad głębszym celem artystycznej ekspresji.

Alex Grey promuje tutaj ideę, zgodnie z którą sztuka posiada mistyczny potencjał i odgrywa istotną rolę w rozwoju duchowym ludzkości – zarówno samych artystów, jak i odbiorców sztuki. Twórczość artystyczna otwiera drogę do przekraczania ograniczeń umysłu i wyrażania boskiego ducha.

Nie sposób przedstawiać tej książki w oderwaniu od twórczości artystycznej Greya. Jego obrazy to mieszanka sakralnej, wizjonerskiej i postmodernistycznej sztuki. Łączą w sobie wszystkie trzy sfery ludzkiej istoty: ciało, umysł i ducha.

Alex Grey stosuje wielowymiarową perspektywę do przedstawienia uniwersalnego ludzkiego doświadczenia. Nie są mu obce symbole religijne (np. aury, czakry, święta geometria). Jego bardzo szczegółowe obrazy są zarówno duchowe, jak i naukowe – ujawniają psychodeliczny i nadnaturalny pogląd autora na istotę gatunku ludzkiego.

To wszystko (i nie tylko) Alex Grey stara się wyrazić w książce pt. Misja sztuki.

Misja sztuki – recenzja

Podejście Alexa Greya do sztuki jest bardzo podobne do mojego – autor uważa, że twórczość artystyczna jest rodzajem praktyki duchowej.

Przyznaję, że jest to główny powód, dla którego w ogóle sięgnąłem po Misję sztuki. Chciałem skonfrontować poglądy autora z moimi, a przy okazji poszerzyć swoją wiedzę w tym temacie.

Alex Grey oferuje czytelnikowi pięknie przedstawioną perspektywę na sztukę, ludzkie istnienie i cały wszechświat. Daje wyraźnie do zrozumienia, że nihilizm nie jest sposobem na życie. Nasza egzystencja zdaje się mieć głębszy sens, który możemy poznać między innymi dzięki twórczości artystycznej.

Myślę, że Misja sztuki to książka bardzo przydatna oraz inspirująca. Doceni ją każdy artysta, który chce lepiej zrozumieć duchowe wymiary sztuki oraz zgłębić tajemnice twórczego procesu.

Alex Grey pokazuje, że nie ma nic złego w porzuceniu konwencjonalnego sposobu myślenia o sztuce; że o wiele lepszą drogę dla artysty stanowi słuchanie swojego wewnętrznego głosu i podążanie za nim... dokądkolwiek by nie prowadził.

Jeśli chodzi o mnie, zyskałem potwierdzenie, że istnieje wielu ludzi traktujących sztukę podobnie jak ja – jako ważny element praktyki duchowej. To dobra wiadomość.

Podczas lektury wypisałem sobie całkiem sporo nazwisk – artystów do głębszego poznania. Dzięki Alexowi Greyowi mam więc kolejne pomysły na zgłębianie tajemnic ludzkiej twórczości.

Na plus:

• Skupienie się na relacji sztuki i duchowości – to bardzo ważne zagadnienie jest zdecydowanie zbyt rzadko analizowane w rzetelny sposób. Zwykle autorzy odnoszą się do różnego rodzaju religii, a przecież prawdziwa duchowość to coś zupełnie innego. Pisałem o tym szerzej na mojej drugiej stronie internetowej: Jaka jest różnica między religią a duchowością?
• Przybliżenie wizji artystycznej Alexa Greya, która w Polsce nie jest zbyt dobrze znana.
• Większość artystów ma problem z wyrażeniem słowami swoich poglądów i wizji (wystarczy obejrzeć kilka wywiadów). Na szczęście istnieje Misja sztuki, która pokazuje, jak można ubrać w słowa przynajmniej niektóre artystyczne idee (dobrym przykładem jest tutaj także Wassily Kandinsky i jego książka pt. O duchowości w sztuce).

Na minus:

• Niektóre poruszane przez autora zagadnienia aż proszą się o bardziej szczegółowe opracowanie, co niestety w książce nie następuje.
• Trochę za dużo tutaj filozofii typowej dla New Age, więc czytelnik musi umieć zachować dystans do przedstawianych przez autora poglądów. Osoby nieuważne lub o niskiej świadomości duchowej mogą zagubić się pośród newage’owskich frazesów.
• Część poglądów Alexa Greya znacznie odstaje od tego, co sam ustaliłem w trakcie swojej praktyki duchowej (np. używanie narkotyków w dążeniu do oświecenia). Niniejsza recenzja nie jest jednak odpowiednim miejscem na podejmowanie tego typu polemiki.

Misja sztuki: cytaty

Jako że Misja sztuki nie została wydana w języku polskim, czytałem ją po angielsku. Zamieszczone poniżej cytaty przetłumaczyłem samodzielnie.

• Artysta przechodzi od prymitywnych bazgrołów z dzieciństwa do magiczno-mitycznych wyobrażeń, do zdyscyplinowanych, rozsądnych umiejętności i sprytnych pomysłów, a następnie potencjalnie do dzieł o twórczej i duchowej głębi.
• Sztuka obejmuje historię ludzkości, od prelingwistycznego jaskiniowca po postmodernistycznego mieszkańca miasta. Sztuka jest świadkiem trwającego procesu twórczego, ewolucji światopoglądów, rozwijającej się przez wieki wizji natury, ludzkości, kosmosu i samej świadomości. Każde dzieło sztuki ucieleśnia wizję swojego twórcy i odsłania aspekty zbiorowego umysłu.
• Sztuka może wywierać na nas dziwny wpływ; swobodnie i z ciekawością poświęcamy jej naszą uwagę. Sztuka wydaje się iskrą wieczności połączoną z wyraźnym historycznym momentem zmuszającym artystów do zrobienia czegoś, co świadczy o ich głębi, co wyraża ich najbardziej osobiste i uniwersalne spostrzeżenia.
• Wielu artystów rozwija umiejętności techniczne – potrafią rysować, malować lub grać na instrumencie – ale wydaje się, że nie mają do przekazania niczego świeżego, oryginalnego lub wartego uwagi. Inni artyści naprawdę mają coś ważnego do wyrażenia, ale brakuje im umiejętności lub odwagi, by to zrobić. Rzadko zdarza się artysta posiadający rozwinięte umiejętności, który oferuje znaczący przekaz.
• Sztuka może mieć magiczną moc zatrzymywania czasu. Kiedy patrzymy na wielkie dzieła, przyziemne myśli rozpuszczają się na chwilę i wpatrujemy się w ponadczasową obecność Ducha.
• Sztuka jest zwierciadłem swojej kultury. To, co staje się sztuką popularną i co czai się w cieniu kultury, ujawnia wiele o zbiorowej psychice danego społeczeństwa.
• Tworzenie sztuki jest silnie oczyszczające i uzdrawiające i powinno sprawiać radość każdemu, nawet tym, którzy nie myślą, że staną się następnym T.S. Eliotem lub Picassem. Rysowanie lub malowanie, pisanie wierszy, taniec lub tworzenie muzyki prowadzą nas do osobistego kontaktu z duchem twórczości, a to ma nieocenioną wartość dla doświadczania przyjemności i samopoznania.
• Sztuka jest sposobem wyrazu silnych jednostek; wyłania się z ich pełnej pasji, osobistej wizji. Sztuka musi najpierw zadowolić artystę. Dzieła tworzone, aby zadowalać publiczność, naśladować ustalony styl lub przyciągać komercyjne zainteresowanie, to rzemiosło, które nie zasługuje na poważny szacunek, jaki rezerwujemy dla prawdziwej sztuki.
• Poszukiwanie indywidualizacji i oryginalności współczesnych artystów prowadzi ich do wewnętrznego wszechświata, znajdującego się poza zewnętrznym autorytetem rodziny i społeczeństwa, gdzie artyści muszą znaleźć własne twórcze zasady i wewnętrzny autorytet.
• Ograniczając się tylko do tego, co można zmierzyć przyrządami, materialistyczny punkt widzenia staje się metafizyczną równiną, która nie pozwala na subiektywny wgląd w to, dlaczego tu jesteśmy.
• Przedmiot sztuki [...] jest jedną z głównych różnic pomiędzy sztuką a innymi ścieżkami duchowymi. Artyści poprzez swoje rzemiosło pozostawiają namacalne ślady po stanach, przez które przeszli.
• Kiedy dzieło artysty jest świętą misją, nadaje sens jego życiu; to satysfakcjonująca i potężna siła motywacyjna.
• Sztuka to przekazywanie stanów istnienia. Odbiorcy cenią sztukę, ponieważ rezonują z tymi stanami. Niezależnie od tego, jaki stan jest wyrażony w dziele sztuki, uniwersalny duch twórczy jest głównym motorem napędowym wszystkich mediów artystycznych.
• Artyści budują most do duszy, uprawiając swoją sztukę. Budowanie tego połączenia może prowadzić artystę przez nieznane i zdradliwe rejony psychiki. Czasami nasze wewnętrzne dążenie do autentycznej kreacji może przypominać regresję do świata szaleństwa. Nie można wyjść poza światopogląd rozumu za pomocą logiki i dyskursywnego racjonalnego myślenia. Artysta skacze w nieznane, dopóki miłość nie rozpali mistycznego oka.
• Obraz wykonany bez pełnego zaangażowania ducha artysty to pusta skorupa.
• Sztuka mistyczna jest oknem na odmieniony pogląd, który ujawnia wszystkie zjawiska jako z natury święte. Sztuka to iluzja, która może przekazać prawdę. W ten sam sposób cały świat materialnych form jest magiczną iluzją, pokazem transcendentalnego artyzmu wskazującego na większą prawdę.
• Moje działania artystyczne są podobne do rytuałów, ponieważ odzwierciedlają etapy mojej rozwijającej się psychiki.
• Intencja nie wystarczy; czasami słyszymy artystów, którzy wyjaśniają wizjonerskie doświadczenia, które zainspirowały ich twórczość, ale ich praca po prostu tego nie przekazuje, nie porusza. Nie czujesz mocy ich doświadczenia. Artysta musi znaleźć sposób, aby odpowiednio przekazać ducha w swojej pracy. Musi być kreatywny i wypełniony prawdziwym, przerażającym ogniem nieskończonej miłości i piękna.
• Sztuka może być praktyką duchową. Nie wszyscy artyści uważają to za prawdę, ale przy odpowiedniej motywacji i skupieniu może tak być.
• Sztuka to fizyczny ślad pozostawiony przez stan istnienia, który artysta osiągnął i chce zachować. Kiedy sztuka jest ścieżką duchową, obiekty sztuki stają się relikwiarzami wglądu.

Kim jest Alex Grey?

Alex Grey (ur. 29 listopada 1953 roku) to amerykański artysta specjalizujący się w duchowej i psychodelicznej sztuce (tzw. sztuce wizjonerskiej). Jego praca obejmuje wiele form, w tym performance, sztukę procesu, instalacje, rzeźby oraz obrazy. Grey pisze także książki. Wraz z żoną Allyson założył The Chapel of Sacred Mirrors (CoSM), organizację non-profit mieszczącą się w Nowym Jorku. Głównym celem tej organizacji jest wspieranie rozwoju szeroko pojętej kultury wizjonerskiej.

Dowiedz się więcej: Alex Grey na Wikipedii.

Misja sztuki: dane szczegółowe

Tytuł oryginału: The Mission of Art
Autor: Alex Grey
Wydawca: Shambhala
Oprawa: Miękka
Rok wydania: 2018
Liczba stron: 272
Język: Angielski
ISBN: 9781611806755

Więcej ciekawych informacji znajdziesz na stronie głównej bloga o sztuce.