Strona Główna › Inspirujący artyści › Richard Pousette-Dart – twórczość, ciekawostki, cytaty, biografia

Richard Pousette-Dart – twórczość, ciekawostki, cytaty, biografia

Fot. Richard Pousette-Dart, Bez tytułu (1950) – fragment

Richard Pousette-Dart to malarz, na którego prace natknąłem się kilka lat temu podczas moich poszukiwań artystów skupiających się na duchowości – w jej uniwersalnym znaczeniu. Od tej pory zawsze chętnie wracam do twórczości tego mało znanego w Polsce artysty.

Richard Pousette-Dart był najbardziej znany ze swoich wielkoformatowych obrazów tworzących rozległe kompozycje skumulowanych form i wzorów. To właśnie te prace uczyniły z artysty jednego z założycieli nowojorskiej szkoły malarstwa oraz nurtu zwanego abstrakcyjnym ekspresjonizmem.

Richard Pousette-Dart

Richard Pousette-Dart należał do pierwszego pokolenia abstrakcyjnych ekspresjonistów. Jego wczesne prace, charakteryzujące się grubymi, czarnymi konturami i prymitywnymi motywami, ustąpiły miejsca swobodniejszej abstrakcji w latach czterdziestych i przesyconemu światłem, puentylistycznemu malarstwu w latach pięćdziesiątych i sześćdziesiątych.

Początkowo artysta kojarzony był z klasycznym niepokojem ekspresjonizmu abstrakcyjnego, lecz jego twórczość zachowała bardziej transcendentną jakość, coraz bardziej skupiając się na wyrażaniu duchowych ideałów za pomocą malarstwa.

"Dążę do wyrażenia duchowej natury Wszechświata. Malarstwo jest dla mnie dynamiczną równowagą i całkowitością życia; jest tajemnicze i transcendentne, a jednocześnie solidne i prawdziwe". – Richard Pousette-Dart

Choć w swoich czasach Richard Pousette-Dart był znany i ceniony, jego spuścizna z czasem zaczęła blaknąć. O wiele szybciej niż innych abstrakcyjnych ekspresjonistów.

Częściowo tłumaczy się to niezależnością artysty – jego prace nie są ani w pełni ekspresjonistyczne, ani do końca abstrakcyjne. Można powiedzieć, że są to obrazy balansujące na granicy, co czyni je trudnymi do ostatecznego zakwalifikowania. A jak wiadomo, ludzie bardzo lubią wszystko szufladkować.

Jest też druga strona medalu. Pousette-Dart nie pasował do stereotypu cierpiącego nowojorskiego artysty. Z pewnością przyczyniało się to do wzrostu popularności innych ówczesnych malarzy. Tymczasem Pousette-Dart był wegetarianinem i spirytualistą, w dodatku unikał alkoholu. W konsekwencji jego życie nie obfitowało w skandale ani wydarzenia, które mogłyby posłużyć jako pokarm dla żądnych soczystych ploteczek mediów.

Dla mnie jednak powyższe kwestie nie mają żadnego znaczenia. Skupiam się na dziełach stworzonych przez artystę. A one są bez wątpienia niezwykłe. Stanowią świadectwo duchowych poszukiwań i pozwalają wejrzeć w głąb umysłu człowieka, który pragnie zgłębić tajemnice wszechświata. Robię dokładnie to samo, więc nie ma się co dziwić, że Richard Pousette-Dart jest mi bliski.

Największe osiągnięcia

1. 1965 rok – Doktorat Honoris Causa z Bard College (Nowy Jork).
2. 1966 rok – odznaczenie Nagrodą za Doskonałość Narodowej Rady Sztuki.
3. 1981 rok – nagroda Distinguished Lifetime in Art przyznana przez Fundację Louisa Comforta Tiffany’ego.
4. 1982 rok – Pousette-Dart wystawiał swoje prace w głównym pawilonie 40. Biennale w Wenecji.
5. Pousette-Dart był jednym z najbardziej niezależnych przedstawicieli ekspresjonizmu abstrakcyjnego.
6. Przywołując w swoich obrazach pierwotne formy, artysta skupiał się na duchowości.
7. W swojej karierze stworzył leksykon form biomorficznych i totemicznych, który dostarcza bogatych źródeł wizualnych i symbolicznych.

"Nauczanie oznacza także uczenie się. Jeśli kiedykolwiek pomyślimy, że wiemy wszystko o naszej kreatywności, jesteśmy martwi jako artyści". – Richard Pousette-Dart

Wydarzenia z życia

1. Richard Pousette-Dart urodził się 8 czerwca 1916 roku w St. Paul w Minnesocie, w rodzinie wykształconych, uzdolnionych artystycznie rodziców. Jego ojciec, Nathaniel Pousette, był artystą, kolekcjonerem i pisarzem, a matka, Flora Dart, muzykiem, pianistką i poetką.
2. Większość swojego dzieciństwa artysta spędził w Valhalli w stanie Nowy Jork.
3. W 1935 roku Pousette-Dart opublikował w szkolnej gazetce The Beechwood Tree esej pt. Nazywano mnie marzycielem, w którym propagował ideę pacyfizmu.
4. Podczas II wojny światowej artysta nie zgodził się odbyć służby wojskowej. Do urzędników państwowych wysyłał listy, protestując przeciwko wojnie. Nie był ścigany za swoje poglądy ani zachowanie.
5. Artysta w 1946 roku poślubił poetkę Evelyn Gracey. Ich córka Joanna Pousette-Dart jest malarką abstrakcyjną, a syn Jon Pousette-Dart – muzykiem i założycielem zespołu The Pousette-Dart Band.
6. W 1951 roku, pomimo odnoszonych sukcesów na nowojorskiej scenie artystycznej, Pousette-Dart przeniósł się z Manhattanu do Sloatsburga, a następnie do Suffern. Chciał w ten sposób odciąć się od komercyjnej presji nowojorskiego świata sztuki i skupić się na rozwijaniu kreatywności.
7. W 1971 roku artysta po raz pierwszy pojechał do Europy, odwiedzając Paryż, Chartres, Rzym, Florencję i Londyn.
8. Richard Pousette-Dart zmarł 25 października 1992 roku w Nowym Jorku.

"W mojej pracy zawsze było wiele różnic, przeciwieństw i sprzeczności w treści, formie i technice jednocześnie. Moja praca nigdy nie miała żadnego logicznego ciągu i może okazać się zwodnicza dla tych, którzy chcą znaleźć u mnie przewidywalność". – Richard Pousette-Dart

Ciekawostki o twórczości

1. Młody Pousette-Dart, zachęcony przez rodziców, zaczął malować w wieku ośmiu lat.
2. W latach 30. ubiegłego wieku spędził rok w Bard College, po czym przeniósł się do Nowego Jorku, gdzie pracował jako asystent u rzeźbiarza Paula Manshipa.
3. Pracując w ciągu dnia (zarówno w pracowni rzeźbiarskiej, jak i w komercyjnym studiu fotograficznym), Pousette-Dart musiał tworzyć nocami. Nie tylko malował, rzeźbił i rysował, ale też eksperymentował z fotografią.
4. Artysta w młodości był pod wrażeniem twórczości Vincenta van Gogha, a praca w studiu fotograficznym wpłynęła na puentylistyczny styl, jaki malarz rozwinął później w swoich obrazach.
5. Pousette-Dart wykorzystywał różne źródła do rozwijania tematów swoich prac: od filozofii Wschodu i psychologii Junga po totemiczne formy sztuki oceanicznej.
6. Pousette-Dart miał okazję poznać Johna Grahama, rosyjskiego artystę i pisarza, którego książka pt. System and Dialectics of Art (1937), podkreślająca rolę mitu i prymitywizmu jako drogi do eksploracji nieświadomego umysłu, zainspirowała Pousette-Darta do zrozumienia duchowej i społecznej roli sztuki.
7. W jego obrazach możemy znaleźć formy zwierzęce, często otoczone charakterystyczną czarną linią konturową i sugerujące poświęcenie lub starożytną duchowość.
8. W 1941 roku Pousette-Dart miał swoją pierwszą indywidualną wystawę w The Artists’ Gallery w Nowym Jorku. Była to galeria udostępniająca artystom darmową przestrzeń wystawienniczą, dzięki czemu mogli dotrzeć do potencjalnych klientów.
9. W latach 1941-1942 artysta namalował pierwszą pracę zaliczaną do ekspresjonizmu abstrakcyjnego: I Symfonia. Transcendentalna (patrz: prezentacja poniżej). Było to jedno z pierwszych płócien w dużej skali, rodzącego się właśnie nurtu.
10. W 1951 roku artysta otrzymał stypendium Guggenheima.
11. Artysta przypisywał szczególne znaczenie tematyczne "kwadraturze materii" i "krągłości ducha", pojęciom szczególnie widocznym w jego pracach z lat 80. i 90. XX wieku.
12. W 2003 roku powstała Fundacja Richarda Pousette-Darta.
13. W 2019 roku dom i studio artysty, znajdujące się w Suffern w stanie Nowy Jork, zostały wpisane do oficjalnego rejestru zasobów kulturowych Stanów Zjednoczonych zasługujących na ochronę (zarządzany przez Służbę Parków Narodowych).

Richard Pousette-Dart – obrazy

Richard Pousette-Dart: książki

1. Robert Carleton Hobbs (red.), Richard Pousette-Dart, Indiana University Press, 1990 r.
2. Marika Herskovic, New York School Abstract Expressionists Artists Choice by Artists, New York School Press, 2000 r.
3. Marika Herskovic, American Abstract Expressionism of the 1950s An Illustrated Survey, New York School Press, 2003 r.
4. Robert Mattison, Martica Sawin, John Yau Pepe Karmel, Richard Pousette-Dart: The New York School and Beyond, Skira - Berenice, 2006 r.
5. Robert Storr, Richard Pousette-Dart East River Studio, Luhring Augustine, 2011 r.
6. Innis Howe Shoemaker, Nancy Ash, Eliza Spaulding, Full Circle: Works on Paper by Richard Pousette-Dart, Yale University Press, 2014 r.

Kategorie: Inspirujący artyści