Strona Główna › Inspirujący artyści › Tamara Łempicka – malarka równie barwna, co jej obrazy. A może nawet bardziej

Fot. Tamara Łempicka, Wikipedia

Tamara Łempicka – malarka równie barwna, co jej obrazy. A może nawet bardziej

Spis treści

Tamara Łempicka to artystka znana nie tylko ze swoich obrazów. Jej barwne życie osobiste szokowało wielu ludzi i było przedmiotem licznych skandali oraz plotek. Gdziekolwiek malarka się pojawiała, budziła emocje.

Wyraźnie widać, że także dzisiaj ludzie nie pozostają obojętni na Łempicką. Jej obrazy sprzedają się za ogromne pieniądze i wielu kolekcjonerów sporo by dało, byle tylko mieć okazję wzięcia udziału w kolejnej aukcji prac tej niesamowitej artystki.

Tamara Łempicka

Tamara Łempicka jest jedną z najbardziej znanych przedstawicielek nurtu sztuki określanego mianem art deco. Autoportret w zielonym bugatti to najsłynniejsze dzieło artystki i dzisiaj jest wręcz ikonicznym wizerunkiem epoki międzywojennej.

Ta wyjątkowa polska artystka słynęła nie tylko z nowatorskich dzieł sztuki, ale i burzliwego życia osobistego. Przełamała model kobiety zamkniętej w domu i podległej mężowi. Udowodniła tym samym, że kobieta w niczym nie ustępuje mężczyźnie i może (a nawet powinna) realizować siebie na wszystkie sposoby, jakie uzna za odpowiednie.

Największe osiągnięcia Tamary Łempickiej

1. Malarka zrewolucjonizowała styl portretowy. Używając małych geometrycznych płaszczyzn o mocnym kolorze, stworzyła fascynujące prace, które każdy natychmiast rozpoznaje. Nie jest łatwo je sklasyfikować, ponieważ zawierają elementy tradycyjnego art deco (np. nagie ciało kobiety), ale także elementy kubizmu i innych ruchów artystycznych początku XX wieku.
2. Poprzez swój styl życia Łempicka okazała lekceważenie dla ograniczeń panujących w społeczeństwie jej współczesnym. Była znacznie bardziej wyzwolona niż większość ówczesnych kobiet i nie bała się otwarcie mówić o swoich preferencjach (także seksualnych). Niektórzy uważają Łempicką za jedną z prekursorek feminizmu.
3. Łempicka wykształciła charakterystyczny styl malarstwa cechujący się geometrycznymi, fasetowanymi formami kubistycznymi, ale z naciskiem położonym na miękkie modelowanie. Styl ten przyniósł bardziej zmysłowy efekt niż tradycyjny kubizm.
4. Jako malarka przedstawiająca akt kobiecy obaliła konwencjonalny układ, w którym naga kobieta jest pokazywana wyłącznie dla przyjemności oglądania przez mężczyzn.
5. Była ulubioną artystką bogaczy swoich czasów, a jej popularność utrzymuje się wśród celebrytów do dzisiaj (np. Madonna, Jack Nicholson, Barbra Streisand).

Wydarzenia z życia Tamary Łempickiej

1. Tamara Łempicka, według niektórych źródeł, urodziła się w Warszawie 16 maja 1898 roku jako Maria Gurwik-Górska. Inne źródła podają, że artystka urodziła się 11 maja 1895 roku.
2. Stuprocentowej pewności w kwestii daty i miejsca urodzin Łempickiej nie ma, ponieważ sama artystka niejednokrotnie manipulowała tą informacją. Chcąc ukryć swój wiek, czasami nawet własną córkę przedstawiała jako swoją siostrę.
3. Choć malarka jako miejsce swoich urodzin podawała Warszawę, według niektórych źródeł urodziła się tak naprawdę w Petersburgu lub Moskwie.
4. Większość dzieciństwa spędziła u dziadków.
5. Pierwszy mąż Łempickiej, Tadeusz, był synem bratanicy Cypriana Kamila Norwida.
6. Tadeusza Łempickiego artystka poznała w wieku 14 lat i od razu była bardzo zdeterminowana, by go poślubić. Wyszła za mąż zaledwie kilka lat później, w wieku 17 lat, a ślub był wielkim wydarzeniem towarzyskim.
7. 16 września 1916 roku Tamara urodziła córkę, Marie-Christine Łempicką, w późniejszych latach znaną jako Kizette de Lempicka-Foxhall.
8. W 1917 roku, kiedy wybuchła rewolucja w Rosji, Tadeusz został aresztowany, a Tamara zaczęła sypiać ze szwedzkim konsulem, by uwolnić ukochanego i móc uciec z nim za granicę.
9. Ostatecznie Łempiccy osiedli w Paryżu, ale Tadeusz nie był w stanie utrzymać rodziny. Z tego powodu Tamara wzięła sprawy w swoje ręce i rozpoczęła naukę malarstwa – najpierw u Maurice’a Denise’a, później u André Lhote’a.
10. Łempicka była bardziej znana ze swojego libido niż z twórczości artystycznej. Była biseksualna i prowadziła skandaliczne życie miłosne – romansowała zarówno z mężczyznami, jak i kobietami (często ze swymi patronami i modelkami). Nie stroniła też od narkotyków.
11. Łempiccy rozwiedli się w 1927 roku. Oficjalnym powodem był egocentryzm i rozwiązły tryb życia artystki. Tymczasem prawda była taka, że Tadeusz chciał ożenić się z Ireną Spiess, córką bogatego przedsiębiorcy, u której boku mógł wieść dostatnie życie.
12. W 1929 roku Łempicka straciła bardzo dużo pieniędzy, kiedy upadł jej bank. Na szczęście wielki kryzys przetrwała w dość dobrej kondycji finansowej, ponieważ już wtedy otrzymywała spore kwoty za malowanie obrazów.
13. Łempicka przez większość swojego życia żyła w luksusie (nie licząc okresu po ucieczce z Rosji). Nie tylko urodziła się w zamożnej rodzinie, ale też jej drugim mężem był Raoul Kuffner de Dioszegh, bardzo bogaty węgierski baron. Poślubiła go w 1933 roku.
14. W 1939 roku artystka opuściła Europę, przeprowadzając się wraz z mężem do Stanów Zjednoczonych.
15. Po śmierci barona Kuffnera w 1962 roku Łempicka przeniosła się do Houston w Teksasie, a w 1978 roku (w tym roku ja się urodziłem!) zamieszkała w Cuernavaca w Meksyku, gdzie poznała o 43 lata młodszego od siebie rzeźbiarza Victora Contrerasa.
16. Tamara Łempicka zmarła z przyczyn naturalnych 18 marca 1980 roku w Cuernavaca (w wieku prawdopodobnie 82 lat), a jej prochy zostały rozsypane w kraterze wulkanu Popocatépetl.

Ciekawostki o twórczości Tamary Łempickiej

1. Swoją artystyczną przygodę rozpoczęła w wieku 12 lat podczas podróży do Włoch, gdzie odkryła włoskich malarzy renesansu. Co ciekawe, w kraju tym znalazła się dzięki symulowaniu problemów zdrowotnych i szantażowi – wymuszała w ten sposób coroczne wakacje we Włoszech, a z czasem także przeniesienie do szkoły w Lozannie.
2. Źródła inspiracji Łempickiej to przede wszystkim: włoskie malarstwo renesansowe, sztuka awangardowa (szczególnie postkubistyczna abstrakcja).
3. W 1922 roku artystka rozpoczęła naukę w paryskiej prywatnej szkole malarskiej Académie Ranson, a później kontynuowała naukę na Académie de la Grande Chaumière.
4. Prace Łempickiej po raz pierwszy zostały wystawione w 1922 roku przez Salon d′Automne. Udało się to dzięki siostrze artystki – Adriannie, która zasiadała w komisji dopuszczającej obrazy na wystawę.
5. Lata 20. XX wieku to najlepszy okres w karierze Łempickiej. Z powodu niedomagania męża artystka pracowała po kilkanaście godzin dziennie i właśnie w tym czasie namalowała swoje najważniejsze dzieła.
6. Od 1927 roku malarka stosowała francuską pisownię swojego nazwiska – "de Lempicka".
7. Pierwszy zakup dzieła Łempickiej przez instytucję publiczną miał miejsce w 1928 roku, a sprzedany wówczas obraz to portret jej córki Kizette. Stał się on częścią kolekcji Muzeum Sztuk Pięknych w Nantes.
8. Po II wojnie światowej malarstwo w stylu art deco przestało cieszyć się poważaniem i Łempicka bardzo straciła na popularności. Jej prace nie zachwycały publiczności, toteż gwiazda ekstrawaganckiej baronowej przygasła.

Tamara Łempicka – moje przemyślenia

Można powiedzieć, że Tamara Łempicka była prawdziwą ikoną lat dwudziestych ubiegłego wieku i właśnie z tym okresem historii sztuki najbardziej się kojarzy. Ilekroć moje myśli krążą wokół dwudziestolecia międzywojennego, prawie zawsze widzę w wyobraźni obrazy Łempickiej.

Na czym polega siła oddziaływania artystki? Zarówno w swoim życiu, jak i w twórczości Łempicka ukazywała nowy obraz współczesnej kobiety: po części femme fatale, po części libertynkę, ale także osobę żyjącą na odpowiednim poziomie – taką, która otacza się pięknymi i wartościowymi przedmiotami.

Twórczość Tamary Łempickiej nieodmiennie kojarzy mi się z bogactwem i nowoczesną arystokracją. Jej styl doskonale pasuje do wizji przyszłości, jakie od czasu do czasu roztaczam przed sobą, zastanawiając się, w jakim kierunku pójdzie nasza współczesna kultura. Myślę, że styl Łempickiej będzie jej ważną częścią.

Tamara Łempicka: cytaty

1. Nie liczą się początki, o ile koniec jest dobry.
2. Życie jest jak podróż. Spakuj tylko to, co najbardziej potrzebne, bo musisz zostawić miejsce na to, co zbierzesz po drodze.
3. Robię, co chcę, i nienawidzę robić tego, co muszę. Nie należę do klasycznego typu ludzi.
4. Często mnie pytano: "Dlaczego przedstawiła pani Adama i Ewę jako współczesnych kochanków na tle drapaczy chmur?". Odpowiedź zdaje się oczywista: dlatego, że od czasów Genesis przeznaczenie tych dwojga kochanków prześladuje ludzkość; ich postacie były od stuleci natchnieniem poetów i malarzy.
5. Żyję na marginesie społeczeństwa, a zasady normalnego społeczeństwa nie dotyczą tych, którzy żyją na marginesie.
6. Moim celem nie jest kopiowanie. Stwórz nowy styl, wyraź jasne kolory i poczuj elegancję modeli.
7. Byłam pierwszą kobietą, która malowała czysto, i to było podstawą mojego sukcesu. Ze stu obrazów moje zawsze będą się wyróżniać. Tak więc galerie zaczęły wieszać moje prace w swoich najlepszych salach, zawsze pośrodku, bo moje obrazy były atrakcyjne. Były precyzyjne. Były "skończone".
8. Malowałam królów i prostytutki. Nie maluję ludzi, ponieważ są sławni. Maluję tych, którzy mnie inspirują i wprawiają mnie w odpowiednie wibracje.

Tamara Łempicka: książki

1. Hanna Podgórska, Tamara Łempicka: Łempicka 1898-1980, Firma Księgarska Olesiejuk, 2006 r.
2. Praca zbiorowa: Tamara Łempicka, OXFORD Educational, 2006 r.
3. Daphné Collignon, Virginie Greiner: Tamara Łempicka, Marginesy, 2019 r.
4. Charlotte Jolly de Rosnay, Tatiana de Rosnay: Śladami Tamary Łempickiej. Tamara oczami Tatiany, Rebis, 2019 r.
5. Laura Claridge: Tamara Łempicka. Sztuka i skandal, Marginesy, 2019 r.
6. Jarosław Molenda: Gorszycielki. Dziewczyny, które łamały tabu i konwenanse, Lira, 2019 r.
7. Maria Anna Potocka, Marisa de Lempicka: Tamara Łempicka, Bosz, 2020 r.
8. Małgorzata Czyńska: Łempicka. Tryumf życia, Znak, 2020 r.
9. Grzegorz Musiał: Ja, Tamara. Powieść o Tamarze Łempickiej, Zysk i S-ka, 2020 r.
10. Wikipedia (po angielsku): Tamara Łempicka.

Więcej ciekawych informacji znajdziesz na stronie głównej bloga o sztuce.