Strona Główna › Komiks › Logikomiks. W poszukiwaniu prawdy [Logiczna recenzja]

Logikomiks. W poszukiwaniu prawdy – recenzja | Fot. Okładka komiksu

Logikomiks. W poszukiwaniu prawdy [Logiczna recenzja]

Nie mogło być inaczej. Logikomiks – W poszukiwaniu prawdy bardzo przypadł mi do gustu. Wiedziałem, że tak będzie. Wystarczył rzut oka na okładkę i tytuł. Oto znalazłem pozycję, którą po prostu musiałem czym prędzej przeczytać.

Ktoś mógłby pomyśleć, że opowieść o poszukiwaniu podstaw matematyki nie może być w żaden sposób porywająca, tak jak kolejna przygoda Jamesa Bonda czy Indiany Jonesa. Nic bardziej mylnego.

Poszukiwanie prawdy na temat matematyki? Czy może być coś nudniejszego i bardziej bezpiecznego? Naukowcy z końca XIX wieku pewnie nie znaleźliby w tym temacie niczego fascynującego. Wszak uważali, że podstawy matematyki są solidne i niepodważalne.

A tymczasem pojawił się młody człowiek, który zakwestionował najbardziej fundamentalne zasady. Nie tylko zakwestionował. Obalił i udowodnił, że ma rację. Przynajmniej do czasu, aż pojawił się kolejny młody człowiek...

Logikomiks. W poszukiwaniu prawdy

Logikomiks. W poszukiwaniu prawdy to powieść graficzna o pracy, jaką wykonał Bertrand Russell na swojej drodze do odnalezienia logicznych fundamentów matematyki. Była to wręcz epicka przygoda intelektualna, której większość bohaterów zapłaciła wysoką cenę za zdobytą wiedzę. Okazuje się bowiem, że logika wiąże się często z ogromnym cierpieniem osobistym, a nawet szaleństwem.

Czytelnik znajdzie w Logikomiksie zarówno osobiste niepokoje bohaterów, jak i filozoficzne zmagania, jakim musieli oni stawić czoła. Wszystko odbywa się na tle doniosłych wydarzeń historycznych oraz ideologicznych dyskusji, które w tamtym czasie miały miejsce.

Narratorem opowieści jest Bertrand Russell – człowiek będący prawdziwą ikoną wśród ówczesnych myślicieli. Russell był głęboko wrażliwym człowiekiem, nie tylko filozofem i pacyfistą, ale także jedną z najwybitniejszych postaci swoich czasów.

Historia przedstawiona w Logikomiksie sama w sobie jest podróżą przez cele i zmagania, a także triumfem i tragedią wielu wielkich myślicieli XX wieku, takich jak: Georg Cantor, Ludwig Wittgenstein, George Edward Moore, Alfred North Whitehead, David Hilbert, Gottlob Frege , Henri Poincaré, Kurt Gödel i Alan Turing.

Równolegle śledzimy również rozgrywające się we współczesnych Atenach dyskusje prowadzone przez twórców komiksu. Dotyczą one głównie tworzenia Logikomiksu, ale też związanych z tym faktem rozważań natury filozoficznej. Z jednej strony mamy tutaj tragedię racjonalizmu (nieuchronnie prowadzącego do szaleństwa), z drugiej zaś ideologię stojącą za rozwojem nowoczesnych technologii komputerowych.

Logikomiks – opinia

Od pierwszej strony widać wyraźnie, że autorzy wiedzą, co robią. Prowadzą swoją historię w angażujący sposób, choć jest ona przecież dość złożona i może wydawać się trudna w odbiorze dla wielu osób. Chodzi tutaj przecież o filozofię, logikę i matematykę – dziedziny same w sobie dość skomplikowane.

No dobrze, ale czy to jest podręcznik? Nie. Czy to ścisła wykładnia zasad logiki? Nie do końca. Pewne kwestie są poruszone i wytłumaczone, ale raczej po to tylko, by zachęcić czytelnika do dalszych poszukiwań i analiz. Z całą pewnością Logikomiks nie jest dziełem naukowym.

Jeśli więc szukasz prostego wprowadzenia do filozofii oraz matematycznych paradoksów, jakie odkrył Russell, to... możesz poczuć rozczarowanie. Logikomiks skupia się raczej na dramatycznych losach bohaterów, ujmując je w sposób przywodzący na myśl prędzej książki przygodowe niż badania naukowe.

Prawdopodobnie jednak wiele rzeczy wyglądało w rzeczywistości zupełnie inaczej. Zresztą sami autorzy przyznają, że nie wszystkie przedstawione w komiksie fakty w pełni odpowiadają wydarzeniom historycznym. Dla przykładu, do niektórych spotkań opisanych w Logikomiksie w ogóle nie doszło.

Na szczęście nie to jest najważniejsze. Komiks zapewnia dobry przegląd osób oraz ich osobowości i pomysłów, nie popełniając przy tym błędów technicznych. Podstawowe terminy zostały dobrze (i przystępnie!) wyjaśnione, aby czytelnik nie musiał posiłkować się podczas lektury żadną dodatkową wiedzą.

To ogromna zaleta Logikomiksu. Daje szansę zapoznania się z logiką osobom, które nie przepadają za czytaniem książek. W tym wypadku forma komiksu pomaga otwierać umysł na nową wiedzę. Jest oczywiście zaledwie pierwszym krokiem, ale za to krokiem niezwykle przyjemnym i... nie tak trudnym, jak mogłoby się wydawać.

Logikomiks – cytaty

1. W filozofii często najlepszym sposobem, żeby coś osiągnąć, jest udawanie głupca.
2. Tam, gdzie chodzi o prawdę, nie ma miejsca na to, co jest jedynie empiryczne.
3. W oczach Evelyn ujrzałem nagi, niczym nieozdobiony obraz naszego losu... Tragiczną samotność każdej istoty ludzkiej. Skończoność i dogłębną jałowość życia. Straszliwą bezwzględność bólu i choroby. Niczym nieprzesłonięte przerażenie śmiercią. Ale rozmawiając z Erikiem, zrozumiałem, że jest możliwa inna droga: odkupienie. We współczuciu... W miłości...
4. Taki jeden z głównych problemów z rzeczywistością: z bliska wygląda zupełnie inaczej niż jakikolwiek "obraz". Różnica, której żadna teoria nie jest w stanie wyjaśnić. Stojąc twarzą w twarz ze śmiercią, [Wittgenstein – przyp.] zrozumiał swoje najważniejsze odkrycie: Sens świata nie znajduje się w samym świecie.
5. Jeśli postawić człowieka na skraju przepaści, to – w mało prawdopodobnym przypadku, że w nią nie wpadnie – zostanie albo mistykiem, albo szaleńcem. Co przypuszczalnie oznacza to samo!
6. Przesłanka: stary świat zrodził potworną wojnę. Wniosek: należy zniszczyć wartości starego świata i sztukę, która je ucieleśnia.
7. O czym nie można mówić, o tym trzeba milczeć.
8. Rzeczy, o których nie można mówić logicznie, to jedyne, jakie się naprawdę liczą.
9. Odpowiedzi na naprawdę ważne pytania należy szukać "poza słowami".

Kim jest Apostolos Doxiadis?

Apostolos Doxiadis jest greckim pisarzem. Fabuła jego najbardziej znanej powieści pt. Uncle Petros and Goldbach's ConjectureI rozgrywa się w świecie badań z dziedziny czystej matematyki. Początkowo pozycja ta nie została przyjęta zbyt przychylnie (w Grecji). Dopiero po przetłumaczeniu jej na angielski (i znacznym przerobieniu) książka stała się międzynarodowym bestsellerem, który do tej pory został opublikowany w ponad trzydziestu pięciu językach.

Więcej o Doxiadisie dowiesz się na Wikipedii (w języku angielskim).

Kim jest Christos H. Papadimitriou?

Christos H. Papadimitriou (ur. 1949 r.) jest greckim profesorem informatyki na Columbia University. Wykładał na Harvardzie, MIT, National Technical University of Athens, Stanfordzie, UCSD, Uniwersytecie Kalifornijskim oraz Berkeley. Papadimitriou jest autorem podręcznika Computational Complexity, jednego z najczęściej używanych podręczników z zakresu teorii złożoności obliczeniowej.

Więcej o Papadimitriou dowiesz się na Wikipedii (w języku angielskim).

Logikomiks: dane szczegółowe

Tytuł: Logicomix. An Epic Search for Truth
Autorzy: Apostolos Doxiadis, Christos H. Papadimitriou i in.
Wydawnictwo: W.A.B.
Rok wydania: 2011 r.
ISBN: 9788377475355
liczba stron: 352

Więcej ciekawych informacji znajdziesz na stronie głównej bloga o sztuce.