Strona Główna › Recenzje i opinie › Sztuka i życie. Instrukcja obsługi – Kjetil Røed [Inspirująca recenzja]

Sztuka i życie. Instrukcja obsługi – recenzja | Fot. Okładka książki

Sztuka i życie. Instrukcja obsługi – Kjetil Røed [Inspirująca recenzja]

Do czytania książki pt. Sztuka i życie. Instrukcja obsługi zabrałem się bez wiedzy o tym, kim jest Kjetil Røed (autor). Nie miałem pojęcia, czego się spodziewać, więc lekturę rozpocząłem z charakterystycznym dla mnie, entuzjastycznym nastawieniem na odkrywanie nowych aspektów świata, jakie ujawnia drugi człowiek. Bardzo to lubię.

Nie będę też ukrywać, że początkowo najbardziej atrakcyjny wydawał mi się tytuł książki. Brzmi on po części jak nazwa mojego bloga o sztuce – Art & Life (możesz to sprawdzić na samej górze strony).

Choć to zaskakujący zbieg okoliczności, można go łatwo wyjaśnić: podobnie jak Kjetil Røed traktuję sztukę jako narzędzie do poprawiania jakości mojego życia.

Oczywiście moje podejście jest nieco inne niż autora książki, ale w wielu kwestiach się z nim zgadzam. Podejrzewam, że mając okazję pogadać o życiu, wszechświecie i całej reszcie, świetnie byśmy się razem bawili. Zresztą, czy można się źle bawić, spędzając czas nad tymi trzema kwestiami?

W tym miejscu wstawiam mrugające oczko dla osób, które wiedzą, o co chodzi.

Sztuka i życie

Sztuka jest unikalnym narzędziem do szukania odpowiedzi na najważniejsze pytania – o życie, o ludzką naturę, o moralność. Oczywiście jest jeszcze sporo innych zagadnień codzienności, które możemy badać za pośrednictwem twórczości artystycznej.

Właśnie z takiego założenia wychodzi Kjetil Røed i w swojej książce stara się przekazać czytelnikom wskazówki, jak analizować życie przez pryzmat sztuki, która okazuje się doskonałym sposobem na zrozumienie siebie – niezależnie od tego, czy ktoś jest znawcą sztuki, czy tzw. laikiem.

Książka podzielona jest na 11 rozdziałów. Każdy z nich został poświęcony jednej z cnót uważanych przez autora za najważniejsze w ludzkim życiu. Są to: uważność, rozwaga, wycofanie, ciekawość, świadomość, nadzieja, współpraca, dwójpatrzenie, rzemiosło, miłość i solidarność.

Jak widzisz, niektóre z wymienionych cnót wydają się nieco dziwne. Ale nie obawiaj się, autor wszystko wyjaśnia. W dodatku czyni to prostym językiem, a gdy wymaga tego sytuacja – wręcz językiem potocznym. Zamiast tekstu w stylu akademickiego podręcznika otrzymujesz zbiór zgrabnie przygotowanych esejów o... jakże by inaczej… sztuce, życiu oraz tym, co obie te sfery łączy.

Wyobraź sobie, że siadasz w przyjemnym barze z człowiekiem, który ma do opowiedzenia całkiem sporo interesujących rzeczy. Zamawiacie piwo albo lampkę wina, po czym rozpoczynacie rozmowę. Tak możesz się poczuć podczas czytania tej książki.

Sztuka i życie – recenzja

Napiszę wprost. Bardzo podobała mi się ta książka. Właśnie takie teksty lubię czytać. Jest tutaj dużo interesujących rozważań ujętych w sposób, który rozumiem.

Podobnie jak Kjetil Røed uważam, że sztuka jest niezwykle wdzięcznym narzędziem. Od lat wykorzystuję ją do badania własnej podświadomości i do rozwoju duchowego. Tak, to wszystko naprawdę jest jednym sprawnie działającym systemem pracy nad sobą.

Jeśli pragniesz zrozumieć własną wewnętrzną naturę, połącz sztukę z duchowością. A czym jest duchowość? Najprościej mówiąc, to filozofia + psychologia. Jeśli więc dodasz do niej sztukę, otrzymasz iście magiczną formułę, otwierającą bramę do tajemnej przestrzeni stanowiącej rdzeń Twojej istoty.

Co ważne, nie ma potrzeby angażowania się w żadne podejrzane ruchy religijne, sekty czy cokolwiek, co ograniczałoby Twoją naturalną swobodę. Sztuka może stać się budulcem, z którego stworzysz swoją wewnętrzną ścieżkę.

Sztuka i życie Kjetila Røeda może w tym kontekście stanowić wartościową pomoc naukową. Oczywiście nie dostarczy Ci wszelkich potrzebnych odpowiedzi. Nie nauczy nawet wszystkiego, co musisz wiedzieć na temat sposobu prowadzenia poszukiwań. Z całą pewnością przedstawi Ci jednak perspektywę człowieka, który żyje w nieco innej kulturze.

Autor pokazuje, między innymi na podstawie doświadczeń z własnego życia, w jaki sposób sztuka może pomóc człowiekowi w poznawaniu prawdy o samym sobie i braniu pełnej odpowiedzialności za własne życie (to znacznie ważniejsze, niż może się wydawać).

Kjetil Røed uznał, że dobrym punktem wyjścia do pracy nad sobą będzie etyka cnót, znana nam chociażby z nauk Arystotelesa czy filozofów stoickich (np. Marek Aureliusz, Seneka). Norweski krytyk dodał jednak coś od siebie, a mianowicie "estetykę cnoty" – przekonanie, że dobra sztuka może dać głębsze zrozumienie prawdziwego znaczenia cnót w naszym życiu.

Książka ma pokazać, jak to osiągnąć. Nie jest jednak klasycznym podręcznikiem ani poradnikiem typu: "Niech mi coach powie, jak mam żyć". Jeżeli spodziewasz się precyzyjnych odpowiedzi, rozczarujesz się.

Choć podtytuł książki brzmi: "Instrukcja obsługi", autor zdecydował się na snucie opowieści zamiast na nieatrakcyjne w wyrazie sporządzenie listy prostych porad, jak osiągnąć coś konkretnego w życiu. Røed pokazuje (m.in. na własnym przykładzie), jak sztuka wpływa na codzienną egzystencję człowieka.

Jeśli więc jesteś osobą taką jak ja – lubiącą dobrą narrację i czytanie między wierszami – ta książka jest dla Ciebie. Będziesz dobrze się bawić, a nauka przyjdzie niejako przy okazji. Może nawet nie tyle nauka, co inspiracja do poszukiwania własnej ścieżki przez świat sztuki.

Na plus:

• Røed w ciekawy sposób wplata w rozważania własne doświadczenia – daje czytelnikom okazję do spojrzenia na pewne kwestie (z pozoru dobrze znane) z innej perspektywy, a w dodatku pokazuje, że granica pomiędzy życiem a sztuką jest znacznie cieńsza, niż się wydaje;
• rozdziały zostały podzielone na krótsze sekcje, co pozwala czytać na raty – osobiście właśnie to zalecam, gdyż czytanie książki od deski do deski trochę mija się z celem;
• choć niektórzy mogliby uznać, że elementy autobiograficzne są tutaj zbyt mocno rozbudowane, uważam je za dużą zaletę tej książki – pozwalają spojrzeć na przekazywane informacje z punktu widzenia autora, a przez to poszerzają czytelniczą perspektywę;
• nie znajdziesz tutaj konkretnej listy wskazówek, jak wykorzystać sztukę do pracy nad własnym życiem, i to jest bardzo dobre podejście – dzięki temu musisz podjąć samodzielny wysiłek zamiast polegać na zasadach innego człowieka.

Na minus:

• czytanie wymaga nieco gimnastyki umysłowej, co nie wszystkim czytelnikom przypadnie do gustu (choć osobiście jest to aktywność, którą bardzo polecam);
• jak na książkę o sztuce, projekt okładki jest mało atrakcyjny wizualnie – brakuje w nim (paradoksalnie) życia.

Kim jest Kjetil Røed?

Kjetil Røed (ur. 1973) jest redaktorem pisma o sztuce wizualnej "Billedkunst". Opublikował szereg recenzji i esejów w prasie norweskiej, w tym w ogólnokrajowych gazetach "Aftenposten" i "Klassekampen", a także recenzje dla międzynarodowych publikacji artystycznych, takich jak "Frieze", "Artreview" czy artforum.com.

W 2019 roku ukazały się dwie książki Røeda – Working through the Past: Nordic Conceptual Art as a Tool for Re-thinking History oraz Sztuka i życie. Instrukcja obsługi (polskie wydanie 2022). W 2021 roku Røed przetłumaczył Suwerenność dobra autorstwa Iris Murdoch, ukończył także książkę Sztuka i śmierć. Instrukcja obsługi.

Dane szczegółowe

Tytuł oryginału: Kunsten og livet: en bruksanvisning
Autor: Kjetil Røed
Tłumaczenie: Karolina Drozdowska
Wydawnictwo: Smak Słowa
Rok wydania: 2022
Liczba stron: 334
Okładka: twarda
ISBN: 978-83-664-2096-0

Więcej ciekawych informacji znajdziesz na stronie głównej bloga o sztuce.